•  

           

           

           

          PROCEDURY REAGOWANIA

           

           Szkoła Podstawowa

          w Wyszynie

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          ROZDZIAŁ I

           

          Procedury reagowania w przypadku wystąpienia wewnętrznych
          i zewnętrznych zagrożeń fizycznych w szkole

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          Zagrożenia zewnętrzne

           

          1. Ewakuacja w trakcie lekcji i przerwy – zasady postępowania po  
               ogłoszeniu alarmu

          2. Wtargnięcie napastnika (terrorysty) do szkoły

          3. Podłożenie ładunku wybuchowego

          4. Wypadek skażenia chemicznego lub biologicznego szkoły

           

          1. Ewakuacja w trakcie lekcji i przerwy – zasady postępowania po ogłoszeniu alarmu w Szkole Podstawowej w Wyszynie

           

          Alarm lokalny w szkole jest jednym z kilku rodzajów alarmów, które mogą być ogłaszane
          w konsekwencji wystąpienia zagrożeń ekologicznych lub innych spowodowanych działalnością człowieka. Ma on na celu zapewnienie bezpieczeństwa w razie zagrożenia życia i zdrowia dzieci i młodzieży przebywającej na terenie szkoły. Najczęstszymi przyczynami, dla których może zajść konieczność ogłoszenia alarmu w szkole, są zagrożenia związane z powstaniem pożaru, a także możliwość rozprzestrzenienia na terenie szkoły niebezpiecznych substancji chemicznych lub ładunków wybuchowych.

           

          Najważniejszym działaniem, jakie należy podjąć w przypadku stwierdzenia zagrożenia, jest jak najszybsze powiadomienie o niebezpieczeństwie wszystkich osób znajdujących się
          w strefie zagrożenia i natychmiastowe podjęcie działań mających na celu ratowanie zdrowia
          i życia osób zagrożonych. W tym celu korzystamy z sygnału alarmu lokalnego, którym
          w szkole są trzy sygnały dzwonka, trwające około 10 sekund każdy, następujące bezpośrednio po sobie.

           

          Alarm lokalny w szkole jest sygnałem, który powinien być znany wszystkim uczniom
          i pracownikom szkoły. Tylko w wypadku, gdy nastąpiło bezpośrednie zagrożenie życia, nauczyciel sam podejmuje decyzję o ewakuacji, nie czekając na ogłoszenie alarmu.

           

          O ewakuacji decyduje dyrektor, który po otrzymaniu meldunku od nauczyciela lub innej osoby zgłaszającej zagrożenie oraz rozpoznaniu sytuacji podejmuje decyzję o zawiadomieniu służb (policja, straż pożarna) i ogłoszeniu alarmu. W sytuacji braku prądu, sygnał alarmowy może być ogłaszany za pomocą dzwonka ręcznego z komunikatem słownym podawanym przez osoby ogłaszające alarm. Jest to sygnał do natychmiastowego działania dla wszystkich  pracowników szkoły oraz do bezwzględnego wykonywania poleceń nauczycieli przez uczniów. W dużej liczbie przypadków wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa fizycznego niezbędne jest wezwanie odpowiednich służb drogą telefoniczną. Procedura wezwania powinna odbywać się zgodnie z poniższym schematem:

           

          1. wybranie numeru odpowiedniej służby. Po zgłoszeniu się dyżurnego operatora danej służby podanie następujących informacji:

           

          - rodzaj stwierdzonego zagrożenia

                            - nazwę i adres szkoły

                            - imię i nazwisko oraz pełnioną funkcję

                            -  telefon kontaktowy

                            - zrealizowane dotąd działania w reakcji na zagrożenie

           

          W dużej liczbie przypadków wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa fizycznego niezbędne jest wezwanie odpowiednich służb drogą telefoniczną.

           

          1. potwierdzenie przyjęcie zgłoszenia i zapisanie danych przyjmującego zgłoszenie.

           

          O zagrożeniu należy bezzwłocznie poinformować odpowiednie służby:

           

          Policja 997

          Straż Pożarna 998

          Pogotowie Ratunkowe 999

          Europejski Telefon Alarmowy obowiązującym na terenie całej Unii Europejskiej 112

          Pogotowie Energetyczne 991

          Pogotowie Gazowe 992

          Pogotowie Ciepłownicze 993

          Pogotowie Wodno-Kanalizacyjne 994

          Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego 987

          Infolinia Policji (połączenie bezpłatne) 800 120 226.

           

          Wszystkie działania od tej chwili mają prowadzić do jak najszybszej ewakuacji wszystkich osób znajdujących się na terenie szkoły. Musimy wiedzieć, że od tej chwili bezwzględnie podporządkowujemy się poleceniom osób funkcyjnych. W przypadku uczniów taką osobą jest nauczyciel, z którym w tym momencie mamy zajęcia. Akcją nie może kierować wiele osób, bo prowadzi to tylko do dezorientacji i możliwości wybuchu paniki.

           

          Po rozpoznaniu zagrożenia i dokonaniu oceny sytuacji nauczyciel decyduje o możliwej
          i najkrótszej drodze ewakuacji z budynku. Uczniowie na polecenie nauczyciela ustawiają się w szeregu i w sposób zorganizowany kierują się do wskazanego wyjścia ewakuacyjnego. Należy się poruszać po prawej stronie korytarzy i klatek schodowych, wykonując polecenia osób funkcyjnych. Jeżeli alarm zostanie ogłoszony w czasie przerwy, uczniowie powinni skupić się wokół najbliżej stojącego nauczyciela. Nauczyciele i uczniowie, którzy mają lekcje na wyższych kondygnacjach, schodzą po stwierdzeniu, że uczniowie niższych kondygnacji opuścili już budynek i drogi ewakuacyjne są już wolne. Po opuszczeniu budynku uczniowie wraz z nauczycielem udają się na miejsce zbiórki. Jeżeli alarm jest ogłoszony w czasie przerwy to natychmiast udajemy się (jeżeli tylko nie zagraża to naszemu bezpieczeństwu) pod salę, gdzie mamy mieć zajęcia i stamtąd pod opieką nauczyciela postępujemy jak wyżej.

           

          Zbiórka na placu alarmowym służy sprawdzeniu obecności uczniów klas i ustalenia osób nieobecnych. Jest to bardzo istotne dla prowadzenia akcji ratunkowej przez wezwane służby ratownicze.

           

          Najważniejsze zasady, które powinien pamiętać i przestrzegać każdy uczeń z chwilą ogłoszenia alarmu w szkole:

           

          1. słuchaj i wykonuj dokładnie polecenia nauczyciela,
          2. bądź opanowany, nie ulegaj panice,
          3. po przerwaniu zajęć udaj się na miejsce zbiórki wraz z klasą drogą wskazywaną przez  nauczyciela,
          4. pomagaj osobom słabszym,
          5. bezwzględnie podporządkowuj się osobom funkcyjnym,
          6. nie lekceważ zagrożenia, nawet wówczas, gdy nie zagraża ci bezpośrednio.

           

          W przypadku osób niepełnosprawnych bezpieczna ewakuacja powinna uwzględniać rodzaj oraz stopień niepełnosprawności, wiek wychowanków i ewentualne wykorzystanie
          na potrzeby ewakuacji pomocy ze strony innych osób (pracowników, uczniów).

           

          Aby ułatwić ewakuację osób z niepełnosprawnościami możemy wykorzystać informacje zawarte w procedurach ewakuacji lub instrukcji bezpieczeństwa budynku:

          1. należy sporządzić listę uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności,
          2. należy rozplanować zajęcia klas, w których uczą się osoby niepełnosprawne w taki sposób, by osoby te nie musiały przemieszczać się poza najniższą kondygnację naziemną budynku (przeważnie parter), należy przystosować drogi ewakuacyjne do poruszania się osób z różną niepełnosprawnością
          3. należy wyznaczyć opiekuna osoby niepełnosprawnej na czas ewakuacji.

           

          Osoby niepełnosprawne ruchowo często są w stanie samodzielnie pokonać drogę
          do bezpiecznego miejsca, może to jednak opóźniać czas ewakuacji całej placówki. Jest
          to szczególnie istotne w pierwszej fazie opuszczania budynku. Warto uwzględnić konieczność przepuszczenia przed osobę niepełnosprawną strumienia ewakuowanych.

           

          Bezpieczne, docelowe miejsce ewakuacji nie zawsze będzie znajdować się poza budynkiem szkolnym. W przypadku osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, miejsce takie powinno mieć odpowiednie wymiary (co najmniej 900 x 1400 mm). Jego położenie
          w pobliżu pionowej drogi ewakuacyjnej (schodów) wpłynie na podniesienie bezpieczeństwa osoby niepełnosprawnej.

           

          Ewakuacja osób z niepełnosprawnościami:

           

          1. wykorzystanie krzesełka lub wózka inwalidzkiego - ratownicy sadzają na nim osobę wymagającą pomocy, a następnie chwytają za nóżki oraz oparcie
          2. chwyt strażacki - ratownik przekłada swoją rękę między nogami osoby ratowanej, zaciskając ją na nadgarstku zwisającej ręki ratowanego, kładzie go sobie na barkach. chwyt kończynowy - jeden ratownik staje za głową ratowanego i chwyta go pod pachy, drugi ratownik jest odwrócony do ratowanego plecami i chwyta go pod kolana
          3. chwyt na barana - ratowany znajduje się na plecach ratownika, który podtrzymuje go obydwiema rękami za uda
          4. chwyt kołyskowy - klasyczny sposób przenoszenia małych dzieci z wykorzystaniem koca lub innego podobnego rozmiarami materiału - koc owija się wokół rąk i głowy ratowanie w ten sposób, by możliwe było ciągnięcie osoby po płaskiej równej powierzchni (szczególnie przydatne przy ewakuacji osób o dużej masie ciała, nieprzytomnych oraz w zadymieniu gdzie nie ma możliwości przyjęcia postawy wyprostowanej).

           

          1. Wtargnięcie napastnika (terrorysty) do szkoły

           

          1. Jeżeli nie miałeś szansy na ucieczkę, ukryj się, zamknij drzwi na klucz (zabarykaduj się) - szybkie zamknięcie drzwi może uniemożliwić napastnikowi wejście do pomieszczenia
          i zabicie kolejnych osób,

          2. Wycisz i uspokój uczniów - wszelkie dźwięki wydostające się z sal lekcyjnych mogą spowodować próbę wejścia napastnika do pomieszczenia lub ostrzelanie sali lekcyjnej przez drzwi czy ścianę,

          3. Zaopiekuj się uczniami , którzy potrzebują pomocy - należy zwrócić szczególną uwagę na dzieci, które specyficznie reagują na stres i mogą mieć problemy z opanowaniem emocji,

          4. Każ bezwzględnie wyciszyć, wyłączyć telefony - niespodziewane sygnały telefonów mogą zdradzić obecność osób wewnątrz zamkniętych pomieszczeń i zachęcić napastnika do wejścia,

          5. Poinformuj policję wysyłając informację tekstową - SMS o zaistniałej sytuacji -
          w przypadku wtargnięcia napastnika do szkoły niezbędnym jest natychmiastowe przekazanie informacji policji,

          6. Zasłoń okno, zgaś światło - należy zaciemnić salę aby utrudnić obserwację osób zabarykadowanych w salach lekcyjnych przez osoby współpracujące z napastnikami,
          a znajdujące się na zewnątrz obiektu szkolnego,

          7. Nie przemieszczaj się - przemieszczanie się może powodować dźwięki lub cień, który może zostać zauważony przez napastników,

          8. Stań poniżej linii okien, zejdź ze światła drzwi - przebywanie w świetle drzwi rzuca cień i może zostać zauważone przez napastników,

          9. Zejdź z linii strzału, połóż się na podłodze - z reguły napastnicy strzelają na wysokości około 1 do 1,5 m. Strzały z broni palnej bez problemu penetrują drzwi i mogą zabić osoby znajdujące się wewnątrz,

          10. Jeżeli padną strzały, nie krzycz - napastnicy oddając na ślepo strzały przez zamknięte drzwi chcą sprowokować krzyki przerażonych osób i upewnić się czy w salach rzeczywiście nikogo nie ma,

          11. Nie otwieraj nikomu drzwi - interweniujące oddziały policji w przypadku takiej konieczności same otworzą drzwi. Napastnicy mogą zmusić osoby funkcyjne do przekazania komunikatu, który ma spowodować otwarcie drzwi,

          12. W przypadku wtargnięcia napastnika do pomieszczenia podejmij walkę, która może być ostatnią szansą na uratowanie życia - w sytuacji obecności aktywnego strzelca jego celem jest zabicie jak największej liczby ludzi. W takiej sytuacji podjęcie walki może dać jedyną szansę na uratowanie życia,

          W przypadku bezpośredniego kontaktu z napastnikami, którzy dążą do przejęcia kontroli nad szkołą:

          1. Wykonuj bezwzględnie polecenia napastnika - wszelkie próby oporu mogą być uznane przez napastników jako akt agresji i zakończyć się śmiercią zakładników,

          2. Na żądanie terrorystów oddaj im przedmioty osobiste, np. telefon - wszelkie próby oszukania napastników mogą zakończyć się śmiercią osoby oszukującej,

          3. Poinformuj, że nie możesz wykonać jakiegoś polecenia - w takim przypadku ewentualne niewykonanie polecenia napastników nie zostanie potraktowane jako próba oporu,

          4. Nie patrz terrorystom w oczy, unikaj kontaktu wzrokowego - w takiej sytuacji patrzenie w oczy może zostać uznane za akt prowokacji i agresji,

          5. Nigdy nie odwracaj się plecami do napastnika - odwracanie plecami może zostać uznane jako akt agresji czy lekceważenia, utrudnia także orientację w sytuacji,

          6. Nie zwracaj na siebie uwagi - niezwracanie na siebie uwagi może zwiększyć szansę
          na uratowanie życia w przypadku, gdy zamachowcy zdecydują się zabić kogoś dla przykładu,

          7. Nie lekceważ napastnika i nie bądź agresywny - brak szacunku i agresja mogą zostać ukarane przez zamachowców,

          8. Nie oszukuj terrorysty - oszustwo może zostać potraktowane jako brak szacunku
          czy agresji i zostać ukarane,

          9. Uspokój uczniów, zawsze zwracaj się do nich po imieniu - zwracanie się do uczniów
          po imieniu pozwala na ich spersonalizowanie, co może spowodować lepsze ich traktowanie przez zamachowców,

          10. Poinformuj napastnika o uczniach ze schorzeniami - wiedza ta w konsekwencji obniży agresję ze strony zamachowców wobec dzieci, których zachowanie odstaje od reszty,

          11. Pytaj zawsze o pozwolenie, np. gdy chcesz się zwrócić do uczniów - każda aktywność podjęta bez zgody zamachowców może zostać potraktowana jako akt oporu czy agresji
           i w konsekwencji ukarana,

          12. Zawsze korzystaj z dobrej woli terrorysty - nigdy nie wiadomo, kiedy kolejny raz będziemy mogli napić się czy zjeść posiłek.  W przypadku działań antyterrorystycznych podjętych przez policję:

          a) nie uciekaj z miejsca zdarzenia, nie wykonuj gwałtownych ruchów – możesz zostać uznany za terrorystę - policja w trakcie operacji odbijania zakładników nie jest w stanie odróżnić napastników od ofiar,

          b) nie próbuj pomagać służbom ratowniczym, dyskutować z nimi - próba pomocy siłom bezpieczeństwa bez ich wyraźnej zgody czy prośby może zostać potraktowane jako akt agresji,

          c) połóż się na podłodze, trzymaj ręce z otwartymi dłońmi najlepiej na wysokości głowy - taka pozycja pozwala widzieć ewentualne niebezpieczne narzędzia będące w posiadaniu zamachowców, którzy wtopili się w szeregi zakładników,

          d) słuchaj poleceń i instrukcji grupy antyterrorystycznej, poddawaj się jej działaniom - postawa taka ułatwia działania policji, a także identyfikację zamachowców, którzy próbują się wtopić w szeregi napastników,

          13. nie trzyj oczu w przypadku użycia gazów łzawiących - tarcie oczu tylko pogarsza skutki użycia gazu łzawiącego

          14. Pytaj o pozwolenie zaopiekowania się swoimi uczniami - wszelkie samowolne działania mogą zostać potraktowane jako akt agresji i mogą utrudnić akcję ratunkową

          15. Odpowiadaj na pytania funkcjonariuszy - policja zbiera kluczowe informacje mające się przyczynić do skutecznej akcji uwolnienia zakładników i identyfikacji zamachowców

          16. Bądź przygotowany na traktowanie ciebie jako potencjalnego terrorysty dopóki twoja tożsamość nie zostanie potwierdzona - w pierwszej fazie operacji odbijania zakładników policja nie jest w stanie odróżnić zakładników od napastników, którzy często próbują się wtapiać w tłum i uciec z miejsca ataku

          17. Po wydaniu polecenia wyjścia – opuść pomieszczenie jak najszybciej, oddal się we wskazanym kierunku - w przypadku interwencji sił bezpieczeństwa należy wykonać polecenia dokładnie tak, jak tego chcą siły interwencyjne

          18. Nie zatrzymuj się dla zabrania rzeczy osobistych, zawsze istnieje ryzyko wybuchu lub pożaru - najważniejsze jest uratowanie życia i zdrowia, a dopiero później ratowanie dóbr materialnych.

           

           

          1. Podłożenie ładunku wybuchowego

           Specyfika zamachu bombowego polega na tym, że nie rozróżnia on „swoich” czy „obcych”, inaczej niż w przypadku porwania lub użycia broni palnej, które dotyczą konkretnych osób. Przez materiał wybuchowy rozumiemy związek chemiczny lub mieszaninę kilku związków chemicznych, która jest zdolna w odpowiednich warunkach do gwałtownej reakcji chemicznej i której towarzyszy wydzielenie wielkiej liczby produktów gazowych w postaci wybuchu (detonacji lub deflagracji). Określenie ładunek materiału wybuchowego oznacza określoną ilość materiału wybuchowego przygotowanego do wysadzenia. 

           

          Otrzymanie informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego:  

           1) Prowadząc rozmowę z osobą informującą o podłożeniu ładunku wybuchowego zapamiętaj jak największą ilość szczegółów - uzyskane informacje/szczegóły mogą być istotne dla policji dla identyfikacji sprawcy alarmu  

           2) Zapisz natychmiast wszystkie uzyskane lub zapamiętane informacje - w przypadku stresującej sytuacji po pewnym czasie możesz mieć problemy z przypomnieniem sobie istotnych informacji

           3) Poinformuj niezwłocznie o otrzymaniu zgłoszenia osobę odpowiedzialną w szkole za uruchomienie strategii - osoba odpowiedzialna może zarządzić ewakuację całości personelu szkoły

           4) Po usłyszeniu odpowiedniego sygnału o podłożeniu ładunku wybuchowego rozpocznij niezwłocznie ewakuację zgodnie z planem ewakuacji. Ma ona na celu ochronę personelu przed skutkami ewentualnej eksplozji ładunku.  

           5) Nie używaj telefonu komórkowego - eksplozja ładunku może zostać zainicjowana falami emitowanymi przez telefon komórkowy

           6) Sprawdź, jeżeli możesz, czy w klasie pozostały przedmioty, które nie należą do jej wyposażenia - stwierdzenie obecności nieznanego przedmiotu w klasie może przyspieszyć akcję policji i zminimalizować skutki ewentualnej eksplozji 

           7) Bezwzględnie wykonuj polecenia osoby kierującej sytuacją kryzysową lub  funkcjonariuszy służb - w trakcie uruchomienia strategii niezbędna jest dyscyplina
          i niezwłoczne wykonywanie wszystkich poleceń osoby kierującej sytuacją kryzysową 

           8) W miejscu ewakuacji policz wszystkie dzieci i poinformuj osobę odpowiedzialną za kierowanie działaniami kryzysowymi - szybkie sprawdzenie obecności wszystkich dzieci, ułatwi zakończenie ewakuacji całości personelu szkoły 

           9) Poinformuj rodziców o miejscu odbioru dzieci i drodze dojazdu - informacja ta pozwoli rodzicom na sprawny odbiór dzieci i nie spowoduje blokowania dróg ewakuacyjnych 

          Przez podejrzany pakunek rozumiemy przesyłkę, która może zawierać ładunek wybuchowy. 

           

          4. Wypadek skażenia chemicznego lub biologicznego szkoły

          Przez zagrożenie chemiczne rozumiemy uwolnienie niebezpiecznych dla ludzi i środowiska pierwiastków chemicznych oraz ich związków, mieszanin lub roztworów występujących w środowisku lub powstałych w wyniku działalności człowieka. Zagrożenie może wynikać także z stosowania broni biologicznej (broń B, broń bakteriologiczna). W broni B ładunki bojowe są wypełnione mikroorganizmami chorobotwórczymi: bakteriami (wąglik, bruceloza etc.) wirusami (ospy, gorączki krwotocznej, zapalenia mózgu, wirusa HIV), toksynami (rycyna, toksyna otulinowa), grzybami lub pierwotniakami.

           

          SYTUACJA, GDY NASTĄPIŁO SKAŻENIE SZKOŁY (SZKOŁA OTRZYMUJE INFORMACJĘ O MOŻLIWYM SKAŻENIU SUBSTANCJĄ CHEMICZNĄ/ BIOLOGICZNĄ - NP. TELEFON O ZAMIARZE ATAKU).

          Należy wówczas: 

          1) zaalarmować wszystkich przebywających na terenie szkoły, a osoby przebywające na zewnątrz ewakuować do budynku szkoły przemieszczając się pod wiatr oraz poprzecznie do kierunku wiatru,

          2) natychmiast po ogłoszeniu alarmu powiadomić odpowiednie służby - policję, straż pożarną, pogotowie ratunkowe, kładąc szczególny nacisk na zawarcie w tym powiadomieniu informacji o charakterze potencjalnego ataku,

          3) w budynku - szkole, zamknąć i uszczelnić okna, drzwi, otwory wentylacyjne,

          4) w miarę możliwości gromadzić podręczne środki ratownicze i odtrutki - maski pyłowe, gazę, watę, kwas octowy, sok cytrynowy, oliwę jadalną, wodę, wodę utlenioną, mydło, olej parafinowy, środki pobudzające krążenie, spirytus do zmywania skóry,

          5) przygotować wilgotne tampony do ochrony dróg oddechowych, na wypadek przeniknięcia środka biologicznego lub chemicznych do wnętrza pomieszczeń częsta zmiana tamponu lub nawilżanie go wodą zabezpiecza przed nadmiernym pochłanianiem substancji,

           6) powstrzymać się od picia, spożywania posiłków, palenia oraz prac wymagających dużego wysiłku,

           7) do chwili odwołania alarmu lub zarządzenia ewakuacji nie wolno opuszczać uszczelnionych pomieszczeń, przebywać w pobliżu okien i innych otworów wentylacyjnych,

           8) oczekiwać na pojawienie się odpowiednich służb i postępować zgodnie z otrzymanymi od nich wytycznymi.

           

          SYTUACJA, GDY SZKOŁA ZOSTAŁA SKAŻONA SUBSTANCJĄ CHEMICZNĄ/ BIOLOGICZNĄ, A ZAGROŻENIE ZOSTAŁO WYKRYTE NATYCHMIAST LUB SZYBKO PO JEGO POJAWIENIU SIĘ

          Należy wówczas:

          1) nie dotykać i nie wąchać podejrzanych przedmiotów, nie sprzątać proszku, nie ścierać cieczy,

          2)  aby zapobiec rozprzestrzenianiu się substancji, przykryć ją np. kocem,

          3) pozamykać okna oraz drzwi, nie dopuścić do przeciągów,

          4) opuścić pomieszczenie, w którym wykryto/stwierdzono obecność podejrzanej substancji i nie wpuszczać do niego innych osób,

          5) powiadomić osobę odpowiedzialną za zarządzanie kryzysowe w szkole - dyrektora, osobę upoważnioną przez dyrekcję,

           6) zaalarmować wszystkie osoby przebywające na terenie szkoły i ewakuować je w rejon ewakuacji (budynek patrz p. 10), przemieszczając się pod wiatr oraz poprzecznie do kierunku wiatru,

           7) natychmiast po ogłoszeniu ewakuacji powiadomić odpowiednie służby - policja, straż pożarna, pogotowie ratunkowe kładąc szczególny nacisk na zawarcie w tym powiadomieniu informacji o charakterze potencjalnego zagrożenia,

           8) jeśli miał miejsce kontakt z substancją, należy: umyć dokładnie ręce wodą i mydłem, zdjąć ubranie, które miało kontakt z podejrzaną substancją i włożyć do plastikowego worka,

           9) po kontakcie z substancją nie wolno: jeść, pić, palić do czasu uzyskania zgody odpowiednich służb - policja, straż pożarna, wyspecjalizowana jednostka zwalczania skażeń
          i zakażeń,

          10) w obiekcie – budynku, do którego nastąpiła ewakuacja zamknąć i uszczelnić okna, drzwi, otwory wentylacyjne,

          11) sporządzić listę osób, które miały kontakt z podejrzaną substancją albo znalazły się w odległości ok. 5 m od niej. Listę przekazać policji.

          12) w miarę możliwości gromadzić podręczne środki ratownicze i odtrutki - maski pyłowe, gazę, watę, kwas octowy, sok cytrynowy, oliwę jadalną, wodę, wodę utlenioną, mydło, olej parafinowy, środki pobudzające krążenie, spirytus do zmywania skóry,

          13) przygotować wilgotne tampony do ochrony dróg oddechowych, na wypadek przeniknięcia środków biologicznego lub chemicznych do wnętrza pomieszczeń - częsta zmiana tamponu lub nawilżanie go wodą zabezpiecza przed nadmiernym pochłanianiem substancji,

           14) powstrzymać się od picia, spożywania posiłków, palenia oraz prac wymagających dużego wysiłku,

          15) oczekiwać na pojawienie się odpowiednich służb i postępować zgodnie
          z otrzymanymi od nich wytycznymi.

           

          SYTUACJA, GDY SZKOŁA ZOSTAŁA SKAŻONA SUBSTANCJĄ CHEMICZNĄ/ BIOLOGICZNĄ,  A ZAGROŻENIE ZOSTAŁO WYKRYTE PÓŹNO, NP. GDY POJAWIŁY SIĘ OBJAWY REAKCJI NA SUBSTANCJĘ LUB/I OGNISKA ZACHOROWAŃ:

          Należy wtedy: 

          1) nie dotykać i nie wąchać podejrzanych przedmiotów, nie sprzątać proszku, nie ścierać cieczy,

          2) powiadomić osobę odpowiedzialną w szkole za zarządzanie kryzysowe - dyrektora, osobę upoważnioną przez dyrekcję,

          3) przykryć substancję np. kocem, aby zapobiec jej rozprzestrzenianiu się,

          4) pozamykać okna oraz drzwi, nie dopuścić do przeciągów,

          5) opuścić pomieszczenie, w którym wykryto/stwierdzono obecność podejrzanej substancji i nie wpuszczać do niego innych osób,

          6) ogłosić alarm i wszystkich uczniów, nauczycieli oraz pracowników znajdujących się bezpośrednio poza budynkiem, a przebywających na terenie szkoły ewakuować do wnętrza szkoły,

           7) natychmiast po ogłoszeniu alarmu powiadomić odpowiednie służby - policję, straż pożarną, pogotowie ratunkowe, kładąc szczególny nacisk na zawarcie w tym powiadomieniu informacji o charakterze potencjalnego zagrożenia,

           8) w szkole zamknąć i uszczelnić okna, drzwi, otwory wentylacyjne a budynek szkoły wraz ze wszystkimi obecnymi wewnątrz osobami odizolować od bezpośredniego otoczenia przygotowując się do ewentualnej kwarantanny,

           9) oczekiwać na pojawienie się odpowiednich służb i postępować zgodnie z otrzymanymi od nich wytycznymi.

           

          Poniższa tabela prezentuje instrukcję postępowania w przypadku skażenia substancją chemiczną lub biologiczną terenu szkoły oraz zagrożenia skażeniem ww. substancjami.

           

          Osoby odpowiedzialne za uruchomienie procedury

          Dyrektor 

          W przypadku jego nieobecności – osoba przez niego upoważniona

          Szkoła otrzymuje informację o możliwym skażeniu substancją chemiczną/biologiczną (np. telefon o zamiarze ataku) gdy nie nastąpiło skażenie placówki

           

          zaalarmować wszystkich przebywających na terenie szkoły, osoby przebywające na zewnątrz ewakuować do budynku szkoły przemieszczając się pod wiatr oraz poprzecznie do kierunku wiatru

          natychmiast po ogłoszeniu alarmu powiadomić odpowiednie służby

          w budynku - szkole, zamknąć i uszczelnić okna, drzwi, otwory wentylacyjne

          w miarę możliwości gromadzić podręczne środki ratownicze

          przygotować wilgotne tampony do ochrony dróg oddechowych, na wypadek przeniknięcia środka biologicznego lub chemicznych do wnętrza pomieszczeń

          powstrzymać się od picia, spożywania posiłków, palenia oraz prac wymagających dużego wysiłku

          do chwili odwołania alarmu lub zarządzenia ewakuacji, nie wolno opuszczać uszczelnionych pomieszczeń, przebywać w pobliżu okien i innych otworów wentylacyjnych

          oczekiwać na pojawienie się odpowiednich służb i postępować zgodnie z otrzymanymi od nich wytycznymi.

           

          Szkoła została skażona substancją chemiczną/biologiczną,  a zagrożenie zostało wykryte natychmiast lub szybko po jego pojawieniu się

           

          nie dotykać i nie wąchać podejrzanych przedmiotów, nie sprzątać proszku, nie ścierać cieczy

          aby zapobiec rozprzestrzenianiu się substancji, przykryć ją np. kocem

          pozamykać okna oraz drzwi nie dopuścić do przeciągów

          opuścić pomieszczenie, w którym wykryto/stwierdzono obecność podejrzanej substancji i nie wpuszczać do niego innych osób

          powiadomić dyrektora

          zaalarmować wszystkie osoby przebywające na terenie szkoły i ewakuować je w rejon ewakuacji, przemieszczając się pod wiatr oraz poprzecznie do kierunku wiatru

          jeśli miał miejsce kontakt z substancją, należy: umyć dokładnie ręce wodą i mydłem, zdjąć ubranie, które miało kontakt z podejrzaną substancją i włożyć do plastikowego worka

          po kontakcie z substancją nie wolno: jeść, pić, palić do czasu uzyskania zgody odpowiednich służb

          w obiekcie – budynku, do którego nastąpiła ewakuacja zamknąć i uszczelnić okna, drzwi, otwory wentylacyjne

          sporządzić listę osób, które miały kontakt z podejrzaną substancją albo znalazły się w odległości ok. 5 m od niej. Listę przekazać policji

          w miarę możliwości gromadzić podręczne środki ratownicze i odtrutki

          przygotować wilgotne tampony do ochrony dróg oddechowych, na wypadek przeniknięcia środków biologicznego lub chemicznych do wnętrza pomieszczeń

          powstrzymać się od picia, spożywania posiłków, palenia oraz prac wymagających dużego wysiłku

          oczekiwać na pojawienie się odpowiednich służb i postępować zgodnie z otrzymanymi od nich wytycznymi.

           

          Szkoła została skażona

          substancją

          chemiczną/biologiczną

          a zagrożenie zostało wykryte

          późno, np. gdy pojawiły się

          objawy reakcji na substancję

          lub/i ogniska zachorowań:

           

          nie dotykać i nie wąchać podejrzanych przedmiotów, nie

          sprzątać proszku, nie ścierać cieczy

           

          powiadomić dyrektora szkoły

          aby zapobiec rozprzestrzenianiu się substancji, przykryć ją np. kocem

          pozamykać okna oraz drzwi, nie

          dopuścić do przeciągów

          opuścić pomieszczenie, w którym wykryto/stwierdzono

          obecność podejrzanej substancji i nie wpuszczać do niego innych osób

          ogłosić alarm i wszystkich uczniów, nauczycieli oraz

          pracowników znajdujących się bezpośrednio poza budynkiem, a przebywających na terenie szkoły ewakuować do wnętrza szkoły

          natychmiast po ogłoszeniu alarmu powiadomić odpowiednie służby

          w szkole zamknąć i uszczelnić okna, drzwi, otwory wentylacyjne, a budynek szkoły wraz ze wszystkimi

          obecnymi wewnątrz osobami odizolować od   bezpośredniego otoczenia przygotowując się do ewentualnej kwarantanny

          oczekiwać na pojawienie się odpowiednich służb i postępować zgodnie z otrzymanymi od nich wytycznymi

           

          Sposób prowadzenia ewakuacji

          ewakuację można przeprowadzić tylko na wyraźną komendę sił interweniujących i zgodnie z ich wskazówkami.

           

          Sposób reakcji na sygnał

          Dźwiękowy

          Sygnał dźwiękowy – ewakuacja.

          Sygnały dźwiękowy – wejść i pozostać w budynku.

           

          Telefony alarmowe

          Policja 997

          Straż pożarna 998

          Pogotowie Ratunkowe 999

          Telefon alarmowy 112

           

           

          Sposób powiadamiania służb

          Wybierz jeden z w/w

          numerów.

          Po zgłoszeniu się

          dyżurnego operatora danej

          służby podaj następujące

          informacje.

           

          nazwę i adres szkoły

          rodzaj stwierdzonego zagrożenia

          imię i nazwisko oraz pełnioną funkcję

          telefon kontaktowy

          zrealizowane przedsięwzięcia

          potwierdź przyjęcie zgłoszenia

          i zapisz dane przyjmującego

          zgłoszenie

           

          Sposób postępowania z uczniami

          ze SPE

           

          Nauczyciele odpowiedzialni za opiekę na osobami

          niepełnosprawnymi dbają o zachowanie się przez dzieci zgodnie z potrzebami danej sytuacji. W przypadku konieczności ewakuacji zapewniają pomoc zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami.

          Zarządzanie na wypadek sytuacji

          kryzysowej

           

          Czynnościami realizowanymi w trakcie strategii kieruje

          dyrektor placówki  lub osoba przez niego

          wyznaczona.

           

          Obowiązki pracowników

          Zapoznać się z czynnościami realizowanymi w trakcie

          uruchamiania strategii.

          Brać udział w treningach i szkoleniach z zakresu stosowania strategii.

          Znać sygnał uruchamiający strategię.

          Mieć zapisane numery telefonów osób odpowiedzialnych za uruchomienie strategii i koordynację ewakuacji osób niepełnosprawnych.

          Znać swoje zadania na wypadek uruchomienia strategii.

          Znać miejsce ewakuacji.

          Szkolić uczniów w zakresie postępowania na wypadek

          uruchomienia strategii.

          Stosować się do poleceń osoby zarządzającej sytuacją

          kryzysową.

           

           

           

          Zagrożenia wewnętrzne

           

          1. Procedura postępowania na wypadek wystąpienia agresywnych zachowań w szkole lub tzw. fali;
          2. Procedura postępowania na wypadek znalezienia w szkole substancji psychoaktywnych;
          3. Procedura postępowania na wypadek wystąpienia kradzieży lub wymuszenia pieniędzy lub przedmiotów wartościowych;
          4. Procedura postępowania na wypadek przypadków rozpowszechniania pornografii w szkole przez ucznia;
          5. Procedura postępowania w sytuacji wypadku ucznia w szkole;
          6. Procedura postępowania na wypadek popełnienia przez ucznia czynu karalnego;
          7. Procedura postępowania na wypadek ucznia będącego ofiarą czynu karalnego.

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          1. Procedura postępowania na wypadek wystąpienia agresywnych zachowań w szkole lub tzw. fali

          AGRESYWNE ZACHOWANIA UCZNIA W SZKOLE LUB PRZYPADKI TZW. FALI

           

          Cel

           

          Zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego w szkole na wypadek wystąpienia na terenie szkoły zachowań agresywnych tj. agresji fizycznej i agresji słownej ucznia wobec ucznia lub nauczyciela.

           

          Osoby odpowiedzialne
          i zarządzanie

           

          Procedura postępowania jest uruchamiana przez osobę, która zauważyła przedmiotowe zachowanie lub której je zgłoszono.
          O stopniu zaawansowania procedury i podejmowanych w niej krokach decyduje: dyrektor placówki. Czynnościami realizowanymi w trakcie procedury kieruje dyrektor placówki lub osoba przez niego wyznaczona.

          +Sposób postępowania

           

          1. Agresja fizyczna

          • Należy bezzwłocznie podjąć działania mające na celu powstrzymanie i wyeliminowanie tego zjawiska. Obowiązkiem każdego pracownika szkoły, który zaobserwował atak agresji fizycznej lub został o nim poinformowany jest przerwanie tego zachowania. Pracownik szkoły powinien w sposób stanowczy i zdecydowany przekazać uczestnikom agresji, że nie wyraża zgody na takie zachowanie. Należy mówić dobitnie, głośno, stanowczo, używać krótkich komunikatów. W razie potrzeby należy zadbać o uniemożliwienie dalszego kontaktu między uczniami.
          • Jeżeli jest zagrożenie zdrowia należy powiadomić pielęgniarkę szkolną (jeśli jest w szkole), pedagoga i dyrektora szkoły oraz powiadomić wychowawcę/ów oraz rodziców agresora i ofiary.
          • W przypadku zagrożenia życia (stan nieprzytomny)
            – pracownik szkoły obecny przy zaistniałej sytuacji wzywa natychmiast karetkę pogotowia, nawet bez uzyskania zgody rodziców.
          • Opiekę nad uczniem podczas udzielania pomocy medycznej, ale bez możliwości udzielenia zgody na operację, sprawuje osoba wyznaczona przez dyrektora szkoły.
          • Decyzję o dalszym leczeniu dziecka podejmują rodzice poszkodowanego.
          • Pedagog szkolny i wychowawcy klas przeprowadzają rozmowy z rodzicami obydwu stron oraz ze sprawcą i ofiarą. Z rozmów sporządzają notatkę.
          • Pedagog szkolny powinien udzielić pomocy terapeutycznej ofierze przemocy, wskazać, jak należy rodzić sobie
            w kontaktach z innymi,
          • W przypadku agresji fizycznej poczucia bezpieczeństwa
            i wsparcia wymagają również świadkowie ataku. Należy przeprowadzić rozmowę ze świadkami przemocy, wyjaśnić im pojęcie agresji, przypomnieć normy i zasady reagowania na przemoc, ustalić działania w podobnych przypadkach.

           

          W przypadku wszczynania kolejnych ataków przez agresora,
          z widocznymi skutkami pobicia - szkoła kieruje sprawę
          na Policję, od postępowania której zależą dalsze losy sprawcy przemocy. Wobec agresora stosuje się konsekwencje przewidziane w statucie szkoły i regulaminie.

           

          2. Agresja słowna

          • Należy bezzwłocznie podjąć działania mające na celu powstrzymanie i wyeliminowanie tego zjawiska
          • Należy powiadomić wychowawcę klasy, pedagoga oraz dyrektora.
          • Jeżeli sprawa dotyczy uczniów jednej klasy wychowawca przeprowadza rozmowę z uczniami mającą na celu wyjaśnienie okoliczności zdarzenia. Rozmowę z ofiarą
            i agresorem należy przeprowadzić osobno. Wychowawca ustala wraz ze sprawcą formę zadośćuczynienia, o zaistniałej sytuacji informuje pedagoga.
          • Jeżeli sprawa dotyczy uczniów z różnych klas wychowawcy przekazują sprawę do wyjaśnienia pedagogowi, który przeprowadza rozmowę ze sprawcą i ofiarą w celu ustalenia okoliczności zdarzenia oraz ustala wraz ze sprawcą formę zadośćuczynienia.
          • Jeżeli zdarzenie powtarza się po raz drugi o zaistniałych zdarzeniach wychowawcy informują rodziców uczestników zdarzeń.
          • Pedagog szkolny powinien udzielić pomocy terapeutycznej ofierze przemocy, wskazać, jak należy rodzić sobie
            w kontaktach z innymi.
          • W przypadku agresji słownej poczucia bezpieczeństwa
            i wsparcia wymagają również świadkowie ataku. Należy przeprowadzić rozmowę ze świadkami przemocy, wyjaśnić im pojęcie agresji, przypomnieć normy i zasady reagowania na przemoc, ustalić działania w podobnych przypadkach.
          • W poważnych przypadkach np. uzyskania informacji
            o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa ściganego na wniosek poszkodowanego powiadamiana jest Policja.
          • Wobec ucznia przejawiającego zachowania agresywne stosuje się konsekwencje przewidziane w statucie i regulaminie szkoły.

           

           

          Obowiązki pracowników szkoły

           

          Należy:

          • zapoznać się z czynnościami realizowanymi w trakcie uruchamiania procedury,
          • brać udział w treningach i szkoleniach z zakresu stosowania procedury,
          • mieć zapisane numery telefonów osób odpowiedzialnych za uruchomienie procedury,
          • znać swoje zadania na wypadek uruchomienia procedury, szkolić uczniów w zakresie postępowania na wypadek uruchomienia procedury,
          • stosować się do poleceń osoby zarządzającej sytuacją kryzysową.

           

           

           

          2. Procedura postępowania na wypadek znalezienia w szkole substancji psychoaktywnych

          ZNALEZIENIE W SZKOLE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH

          Cel

           

          Zapewnienie zdrowia i bezpieczeństwa fizycznego, psychicznego
          i emocjonalnego uczniów przebywających w szkole w sytuacji zagrożeń wewnętrznych związanych z rozprowadzaniem niebezpiecznych środków odurzających oraz odurzeniem alkoholem, narkotykami lub „dopalaczami”.

          Osoby odpowiedzialne za zarządzanie

          Dyrektor szkoły, pedagog szkolny

           

          Podstawy uruchomienia procedury

           

          Wystąpienie zagrożenia:

          (1) rozpowszechniania środków odurzających (narkotyków, dopalaczy) lub alkoholu,

          (2) zdrowia ucznia po użyciu środka odurzającego lub spożycia alkoholu

          (3) zdrowia ucznia w wyniku wypadku w szkole lub poza nią.

          Sposób działania

           

          1. W przypadku znalezienia podejrzanej substancji odurzającej na terenie szkoły, należy:

              • zachować szczególne środki ostrożności,
              • zabezpieczyć substancję przed dostępem do niej uczniów oraz ew. jej zniszczeniem,
              • powiadomić dyrektora szkoły, który powiadamia Policję,
              • ustalić (jeżeli to możliwe), do kogo znaleziona substancja należy,
              • przekazać Policji zabezpieczoną substancję oraz informację
                o zaistniałej sytuacji,
              • opracować i prowadzić projekty edukacyjne dot. w/w problematyki.

           

          2. W przypadku podejrzenia ucznia o posiadanie środków odurzających należy:

          • odizolować ucznia od pozostałych uczniów w klasie,
          • powiadomić pedagoga szkolnego,
          • powiadomić dyrektora szkoły, dyrektor powiadamia Policję,
          • zażądać od ucznia w obecności innej osoby/pedagoga przekazania posiadanej substancji,
          • zażądać od ucznia pokazania zawartości plecaka oraz zawartości kieszeni w obecności innej osoby/pedagoga,
          • powiadomić rodziców ucznia,
          • poinformować rodziców o obowiązujących procedurach
            w szkole,
          • przeprowadzić z uczniem w obecności rodziców dziecka rozmowę o złamaniu obowiązującego prawa szkolnego.
            W dalszej kolejności należy objąć ucznia działaniami profilaktycznymi lub wychowawczymi. Wsparcia należy udzielić również rodzicom ucznia:
          • podjąć wraz z rodzicami działania profilaktyczne w zakresie posiadania i rozprowadzania środków odurzających.

          3. W przypadku rozpoznania stanu odurzenia ucznia alkoholem:

          • odizolować ucznia od pozostałych uczniów w klasie  powiadomić pedagoga szkolnego,
          • przekazać ucznia pod opiekę pielęgniarki/pedagoga szkolnego,
          •  powiadomić dyrektora szkoły o zaistniałej sytuacji,
          • powiadomić wychowawcę klasy ucznia,
          • powiadomić rodziców ucznia z prośbą o przybycie do szkoły,
          • poinformować rodziców o obowiązującej w szkole procedurze postępowania na wypadek znalezienia w szkole substancji psychoaktywnych. W dalszej kolejności należy objąć ucznia działaniami profilaktycznymi lub wychowawczymi. Wsparcia należy udzielić również rodzicom ucznia,
          • przeprowadzić rozmowę z rodzicami wskazując argumenty dla zagrożenia zdrowia, wskazać działania, instytucje mogące służyć pomocą w zaistniałej sytuacji,
          • powiadomić właściwe instytucje zajmujące się zdrowiem ucznia.

          4. W przypadku rozpoznania stanu odurzenia ucznia narkotykami:

          • w momencie rozpoznania odizolować ucznia od pozostałych uczniów w klasie,
          • poinformować pielęgniarkę/pedagoga szkolnego,
          • przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy,
          • przekazać ucznia pod opiekę pielęgniarki/pedagoga szkolnego,
          • poinformować dyrektora szkoły o zaistniałej sytuacji,
          • wezwać do szkoły rodziców ucznia,
          • przekazać rodzicom informację o obowiązującej procedurze postępowania,
          • przeprowadzić rozmowę z rodzicami oraz z uczniem,
          • zobowiązać rodziców do pomocy dziecku w odstąpieniu odurzania się, wskazać działania, instytucje mogące służyć pomocą w zaistniałej sytuacji,
          • opracować działania profilaktyczne lub wychowawcze pracy
            z dzieckiem,
          • wdrożyć program wychowawczo-profilaktyczny, monitorować  i ewaluować efekty,
          • powiadomić właściwe instytucje zajmujące się zdrowiem ucznia.

          5. W przypadku rozpoznania stanu odurzenia ucznia „dopalaczami”:

          • w momencie rozpoznania odizolować ucznia od pozostałych uczniów w klasie,
          •  poinformować pedagoga/psychologa szkolnego,
          • przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy,
          • przekazać ucznia pod opiekę pielęgniarki/pedagoga szkolnego,
          • poinformować dyrektora szkoły o zaistniałej sytuacji,
          • wezwać karetkę pogotowia ratunkowego,
          • wezwać do szkoły rodziców/prawnych opiekunów ucznia,
          • przekazać rodzicom informację o obowiązującej procedurze postępowania,
          • przeprowadzić rozmowę z rodzicami oraz z uczniem w ich obecności lub indywidualnie w celu wyciszenia emocji,
          • udzielić pomocy i zobowiązać rodziców do pomocy dziecku
            w odstąpieniu od odurzania się,
          • opracować działania profilaktyczne lub wychowawcze pracy
            z dzieckiem,
          • wdrożyć program wychowawczo-profilaktyczny, monitorować i ewaluować efekty,
          • powiadomić właściwe instytucje zajmujące się zdrowiem ucznia.

          6. W przypadku odmowy współpracy przez rodziców:

          • szkoła pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji Sąd Rodzinny lub Policję,
          • powiadomione instytucje wdrażają obowiązujące procedury postępowania,
          • szkoła współpracuje z instytucjami w zakresie pomocy

          i wsparcia ucznia,

          • szkoła udziela informacji i przekazuje dotychczasowe sposoby postępowania z uczniem,
          • szkoła współpracuje z Ośrodkiem Wychowawczym, w którym umieszczono ucznia.

          Obowiązki pracowników szkoły

           

          Należy:

          • zapoznać się ze skutecznymi działaniami profilaktycznymi,
          • zapoznać się z rodzajami i wyglądem środków odurzających,
          • zapoznać się z symptomami wskazującymi na odurzenie narkotykiem,
          • zapoznać się z symptomami nadużycia alkoholu,
          • zapoznać się z symptomami zachowania dealerów środków odurzających,
          • prowadzić regularnie zajęcia z zakresu zagrożenia zdrowia środkami niebezpiecznymi (współpraca z Policją),
          • prowadzić systematyczne zajęcia z zakresu stosowania obowiązującego w szkole Prawa,
          • realizować projekty edukacyjne z uczniami o współczesnych zagrożeniach,
          • prowadzić cykliczne szkolenia dla rodziców o zagrożeniach zdrowia dzieci,
          • prowadzić ciągłą obserwację uczniów w kontekście ich zdrowia i bezpieczeństwa,
          • poznać nazwy instytucji pomocowych zajmujących się uzależnieniami,
          •  zapoznawać się ę na bieżąco z przepisami obowiązującego prawa w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa uczniów,
          • zapoznawać się z programami rekomendowanymi, które możesz upowszechniać w swojej szkole (www.programyrekomendowane.pl),

           

          3. Procedura postępowania na wypadek wystąpienia kradzieży lub wymuszenia pieniędzy lub przedmiotów wartościowych

           

           

          KRADZIEŻ LUB WYMUSZENIE PIENIĘDZY LUB PRZEDMIOTÓW WARTOŚCIOWYCH

           

           

          Cel

          Celem procedury  jest  określenie  sposobu  postępowania stwierdzenia w szkole przypadku kradzieży lub wymuszenia pieniędzy lub przedmiotów wartościowych, dokonanego przez ucznia.

           

          Osoby odpowiedzialne za zarządzanie

          Za  uruchomienie  i  anulowanie  procedury  oraz  kierowanie  koniecznymi działaniami  odpowiadają  kolejno:  dyrektor  placówki,  w  przypadku jego nieobecności nauczyciel zastępujący dyrektora, a w przypadku jego nieobecności pedagog szkolny.

           

           

          Sposób działania

          1.  Kradzież lub wymuszenie przedmiotu znacznej wartości:  

          • Działania mające na celu powstrzymanie i niwelowanie tego zjawiska winny zostać podjęte bezzwłocznie;         
          • Osoba,  która  wykryła  kradzież,  winna  bezzwłocznie  powiadomić dyrektora szkoły;         
          • Należy przekazać sprawcę czynu (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) pod opiekę pedagoga szkolnego lub dyrektora szkoły;
          • Należy   zabezpieczyć   dowody   przestępstwa  
            tj. przedmiotów pochodzących z kradzieży lub wymuszenia
            i przekazanie ich Policji;
          • Należy zażądać, aby uczeń przekazał skradzioną rzecz, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni we własnej odzieży oraz przekazał inne przedmioty budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną rzeczą - w obecności innej osoby, np. wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego, dyrektora lub innego pracownika szkoły (należy pamiętać, że pracownik szkoły nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia. Może to zrobić tylko Policja) i ewentualnych świadków zdarzenia;
          • Dyrektor szkoły winien wezwać rodziców (opiekunów prawnych) sprawcy i przeprowadzić rozmowy z uczniem w ich obecności. Należy sporządzić notatkę z tej rozmowy podpisaną przez rodziców;         
          • Należy powiadomić Policję;                                                
          • Sprawca winien dokonać zadośćuczynienia  poszkodowanemu w kradzieży.                                                       

           

          2.  Otrzymania przez ucznia prawomocnego wyroku ukończenia

          postępowania karnego                                                       

          • Po otrzymaniu zawiadomienia z sądu o prawomocnym ukończeniu postępowania karnego wobec ucznia dyrektor szkoły niezwłocznie na posiedzeniu   Rady   Pedagogicznej   winien   przedstawić   treść zawiadomienia;
          • Rada Pedagogiczna może podjąć decyzję o skreśleniu ucznia z listy uczniów;                                               
          • Następnie dyrektor szkoły powiadamia o decyzji Rady Pedagogicznej rodziców;                             
          • Dyrektor – na podstawie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego oraz po uzyskaniu opinii samorządu uczniowskiego - wydaje decyzję o skreśleniu ucznia z listy uczniów szkoły.                    

          Obowiązki

          pracowników

           
          • Zapoznanie się z czynnościami realizowanymi w trakcie uruchamiania Procedury,                                                     
          • Wzięcie udziału w treningach i szkoleniach z zakresu stosowania procedury,
          • Posiadanie - dostępnych w każdej chwili – numerów telefonów osób odpowiedzialnych za uruchomienie procedury,
          • Posiadanie wiedzy o swoich zadaniach na wypadek uruchomienia procedury,
          • Stosowanie się do poleceń osoby zarządzającej procedurą,

           

           

          4. Procedura postępowania na wypadek wystąpienia przypadków rozpowszechniania pornografii w szkole przez ucznia.

           

          PRZYPADEK ROZPOWSZECHNIANIA PORNOGRAFII W SZKOLE PRZEZ UCZNIA

            Cel

          Zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego, psychicznego z
          i emocjonalnego uczniów, na wypadek zagrożenia wewnętrznego związanego z rozpowszechnianiem materiałów o charakterze pornograficznym.

           

          Osoby odpowiedzialne za zarządzanie

           

          Dyrektor szkoły.

          W przypadku jego nieobecności – osoba przez niego upoważniona.

           

          Sposób działania

           
          • W przypadku powzięcia przez nauczyciela/rodzica lub inną osobę informacji o rozpowszechnianiu przez ucznia pornografii w Internecie, w szkole należy bezzwłocznie powiadomić dyrektora szkoły oraz administratora sieci
            o zaistniałym zdarzeniu.
          • W przypadku, gdy uczeń przekazuje informację o osobach, które pokazywały materiały pornograficzne, konieczne jest zapewnienie anonimowości w celu uniknięcia ewentualnych konsekwencji, które mogą być związane z przemocą skierowaną wobec tego ucznia przez sprawców zdarzenia.
          • Dyrektor szkoły winien przekazać informację
            o stwierdzonym zagrożeniu pracownikom szkoły.
          • Wychowawca klasy i pedagog szkolny winien podjąć działania profilaktyczne wśród uczniów w celu wskazania zagrożeń, jakie niesie za sobą upublicznianie materiałów
            o charakterze pornograficznym oraz wskazania możliwych konsekwencji tego typu działań.
          • Dyrektor winien wezwać do szkoły rodziców/prawnych opiekunów ucznia, który rozpowszechniał materiały pornograficzne.
          • Wychowawca lub pedagog szkolny winien przeprowadzić rozmowę z rodzicami/prawnymi opiekunami ucznia sprawcy na temat zdarzenia.

           

           

          1. Procedura postępowania w sytuacji wypadku ucznia w szkole

           

          WYPADEK UCZNIA W SZKOLE

           

          Cel

           

          Zapewnienie profesjonalnych działań pracowników szkoły gwarantujących poszkodowanemu w wypadku w szkole uczniowi należytą opiekę i niezbędną pomoc.

           

          Osoby odpowiedzialne za zarządzanie

          Dyrektor szkoły.

          W przypadku jego nieobecności – osoba upoważniona przez niego.

           

          Sposób działania

          Wypadek ucznia jest to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w czasie pozostawania ucznia pod opieką szkoły: na terenie szkoły lub poza jej terenem (w trakcie wycieczki lub wyjścia pod opieką nauczycieli).

          1. Udzielenie pierwszej pomocy przedmedycznej poszkodowanemu

          Pracownik szkoły, który powziął wiadomość o wypadku ucznia niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy. Udzielenie pierwszej pomocy w wypadkach jest prawnym obowiązkiem każdego pracownika szkoły.

          Jej nieudzielenie, szczególnie w odniesieniu do osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo ucznia, skutkuje sankcją karną.

          W sytuacji wypadku ucznia, nauczyciel przerywa lekcję, wyprowadzając uczniów z miejsca zagrożenia, jeżeli miejsce,                      w którym są lub będą prowadzone zajęcia może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa uczniów. Pracownik zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia dyrektora szkoły o sytuacji.

          1. Obowiązek powiadamiania i zabezpieczenia miejsca zdarzenia

                O wypadku wychowawca lub nauczyciel, pod którego opieką znajduje się poszkodowany, zawiadamia rodziców (opiekunów) poszkodowanego, oraz dyrektora szkoły, który z kolei powiadamia pracownika szkoły odpowiedzialnego za bezpieczeństwo i higienę pracy, społecznego inspektora pracy, organ prowadzący szkołę lub placówkę oraz radę rodziców.

          O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym zawiadamia się niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty. O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia, zawiadamia się niezwłocznie państwowego inspektora sanitarnego. Zawiadomień dokonuje dyrektor lub upoważniony przez niego pracownik szkoły. Fakt ten powiadamiający dokumentuje wpisem w dzienniku zajęć podając datę i godzinę powiadomienia rodziców / opiekunów prawnych ucznia o wypadku. Przy lekkich przypadkach (brak wyraźnych obrażeń – np. widoczne tylko lekkie zaczerwienienie, zadrapanie, lekkie skaleczenie), po udzieleniu pierwszej pomocy poszkodowanemu uczniowi, powiadamiający o zdarzeniu ustala z nim: potrzebę wezwania pogotowia ratunkowego lub potrzebę wcześniejszego przyjścia rodzica i godzinę odbioru dziecka ze szkoły w dniu zdarzenia. Informację                 o powyższych ustaleniach powiadamiający zamieszcza również                    w dzienniku zajęć.

          W każdym trudniejszym przypadku (widoczne obrażenia, urazy, niepokojące objawy) dyrektor lub upoważniona osoba wzywa pogotowie ratunkowe. W przypadku stwierdzenia przez lekarza potrzeby pobytu ucznia w szpitalu, należy zapewnić uczniowi opiekę w drodze do szpitala.

          Jeżeli wypadek został spowodowany niesprawnością techniczną pomieszczenia lub urządzeń, miejsce wypadku pozostawia się nienaruszone. Dyrektor zabezpiecza je do czasu dokonania oględzin przez zespół powypadkowy.

          Jeżeli wypadek zdarzył się w czasie wyjścia, imprezy organizowanej poza terenem szkoły, wszystkie stosowne decyzje podejmuje opiekun grupy/kierownik wycieczki i odpowiada za nie. Do czasu rozpoczęcia pracy przez zespół powypadkowy dyrektor zabezpiecza miejsce wypadku w sposób wykluczający dopuszczenie osób niepowołanych.

          Jeżeli czynności związanych z zabezpieczeniem miejsca wypadku nie może wykonać dyrektor, wykonuje je upoważniony przez dyrektora pracownik szkoły.

          1. Zespół powypadkowy

          Dyrektor szkoły powołuje zespół powypadkowy. W jego skład wchodzi z zasady pracownik odpowiedzialny za służby bezpieczeństwo i higienę pracy. Jeżeli w składzie zespołu nie może uczestniczyć pracownik służby BHP, w skład zespołu wchodzi dyrektor szkoły. W składzie zespołu może uczestniczyć przedstawiciel organu prowadzącego, kuratora oświaty lub rady rodziców.

          Przewodniczącym zespołu jest pracownik odpowiedzialny za BHP w szkole, a jeżeli nie ma go w składzie zespołu – przewodniczącego zespołu spośród pracowników szkoły wyznacza dyrektor.

          1. Postępowanie powypadkowe

          Zespół powypadkowy:

          • przeprowadza postępowanie powypadkowe i sporządza dokumentację powypadkową
          • rozmawia z uczniem (w obecności rodzica lub wychowawcy/pedagoga/psychologa szkolnego) i sporządza protokół przesłuchania
          • rozmawia ze świadkami wypadku i sporządza protokoły przesłuchania; jeżeli świadkami są uczniowie - przesłuchanie odbywa się w obecności wychowawcy lub pedagoga/psychologa szkolnego, a protokół przesłuchania odczytuje się w obecności ucznia - świadka i jego rodziców
          • uzyskuje pisemne oświadczenie nauczyciela, pod opieką którego uczeń przebywał w czasie, gdy zdarzył się wypadek
          • uzyskuje opinię lekarską z opisem doznanych obrażeń i określeniem rodzaju wypadku
          • sporządza protokół powypadkowy nie później niż w ciągu 14 dni od daty uzyskania zawiadomienia o wypadku – protokół powypadkowy podpisują członkowie zespołu oraz dyrektor szkoły.

          Przekroczenie 14 dniowego terminu może nastąpić w przypadku, gdy wystąpią uzasadnione przeszkody lub trudności uniemożliwiające sporządzenie protokołu w wyznaczonym terminie. W sprawach spornych rozstrzygające jest stanowisko przewodniczącego zespołu.

          Członek zespołu, który nie zgadza się ze stanowiskiem przewodniczącego, może złożyć zdanie odrębne, które odnotowuje się w protokole powypadkowym. Protokół powypadkowy podpisują członkowie zespołu oraz dyrektor szkoły. Jeżeli do treści protokołu powypadkowego nie zostały zgłoszone zastrzeżenia przez rodziców ucznia poszkodowanego postępowanie powypadkowe uznaje się za zakończone. Protokół powypadkowy sporządza się w trzech egzemplarzach dla: poszkodowanego, szkoły, która przechowuje go w dokumentacji powypadkowej wypadku ucznia oraz dla organu prowadzącego lub kuratora oświaty (na żądanie).

          Z treścią protokołu powypadkowego i innymi materiałami postępowania powypadkowego zaznajamia się: poszkodowanego pełnoletniego i rodziców (opiekunów) poszkodowanego małoletniego. Jeżeli poszkodowany pełnoletni zmarł lub nie pozwala mu na to stan zdrowia, z materiałami postępowania powypadkowego zaznajamia się jego rodziców (opiekunów). Protokół powypadkowy doręcza się osobom uprawnionym do zaznajomienia się z materiałami postępowania powypadkowego.

          1. Składanie zastrzeżeń do protokołu powypadkowego

          W ciągu 7 dni od dnia doręczenia protokołu powypadkowego osoby, którym doręczono protokół, mogą złożyć zastrzeżenia do ustaleń protokołu (są o tym informowani przy odbieraniu protokołu). Zastrzeżenia składa się przewodniczącemu zespołu: ustnie i wtedy przewodniczący wpisuje je do protokołu lub na piśmie. Zastrzeżenia mogą dotyczyć w szczególności: niewykorzystania wszystkich środków dowodowych niezbędnych dla ustalenia stanu faktycznego, sprzeczności istotnych ustaleń protokołu z zebranym materiałem dowodowym Zastrzeżenia rozpatruje organ prowadzący szkołę. Po rozpatrzeniu zastrzeżeń organ prowadzący szkołę może: zlecić dotychczasowemu zespołowi wyjaśnienie ustaleń protokołu lub przeprowadzenie określonych czynności dowodowych, powołać nowy zespół celem ponownego przeprowadzenia postępowania powypadkowego.

          1. Dokumentacja

          Dyrektor szkoły prowadzi rejestr wypadków. Dyrektor wskazuje prawidłowe zachowania i odstępstwa od niniejszej procedury, informuje o wnioskach i podjętych działaniach profilaktycznych zmierzających do zapobiegania analogicznym wypadkom.

           

          6. Procedura postępowania na wypadek popełnienia przez ucznia czynu karalnego

           

          POPEŁNIENIE PRZEZ UCZNIA CZYNU KARALNEGO

          Cel

          Zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego w szkole na wypadek popełnienia przez ucznia czynu karalnego oraz udzielenie pomocy uczniowi – sprawcy czynu karalnego.

          Osoby odpowiedzialne za zarządzanie

          Dyrektor szkoły, osoba wyznaczona w przypadku nieobecności dyrektora.

           

           

           

           

           

          Podstawy uruchomienia działań

           

          Przypadek dotyczy czynów zabronionych przez ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich rozumianych jako przestępstwo, przestępstwo skarbowe albo wykroczenie określone w artykułach Kodeksu Wykroczeń.

          • art. 50a – posiadanie noża, maczety lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu w miejscu publicznym.
          • art. 51 – zakłócenie spokoju lub porządku publicznego
          • art. 69 – umyślne niszczenie, uszkadzanie, usuwanie znaków,
          • art.74 – niszczenie, uszkadzanie, usuwanie znaków ostrzegawczych,
          • art.76 – rzucanie przedmiotami w pojazd mechaniczny,
          • art. 85 – samowolne ustawianie, niszczenie, uszkadzanie znaków,
          • art.87 – prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu,
          • art. 119 – kradzież lub przywłaszczenie,
          • art. 122 – paserstwo czyli nabycie mienia, wiedząc o tym,
            że pochodzi ono z kradzieży,
          • art. 124 – niszczenie lub uszkadzanie cudzej rzeczy,
          • art. 133 – spekulacja biletami, tzw. konik,
          • art. 143 – utrudnianie lub uniemożliwianie korzystania
            z urządzeń użytku publicznego

           

           

           

           

           

           

           

          Sposób działania

           

           

           

           

           

           

           
          • Osoba będąca świadkiem/dostrzegła zagrożenie zobowiązana jest do powiadomienia dyrektora szkoły
          • Dyrektor szkoły odpowiada za ustalenie okoliczności czynu
            i ewentualnych świadków zdarzenia
          • W przypadku, gdy sprawca jest znany i przebywa na terenie szkoły, wyznaczone przez niego osoby winny zatrzymać
            i przekazać go dyrektorowi szkoły lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę.
          • Dyrektor szkoły winien powiadomić rodziców ucznia
            o zaistniałym przypadku.
          • Dyrektor szkoły jest zobowiązany do niezwłocznego powiadomienia Policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna (np. rozbój, uszkodzenie ciała itp.) lub w przypadku, gdy nieletni sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość jest nieznana. Do jego obowiązków należy także zabezpieczenie ewentualnych dowodów lub przedmiotów pochodzących
            z przestępstwa i przekazanie ich Policji.

           

          7. Procedura postępowania na wypadek ucznia będącego ofiarą czynu karalnego

           

          PRZYPADEK UCZNIA BĘDĄCEGO OFIARĄ CZYNU KARALNEGO

          Cel

          Zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego w szkole na wypadek zidentyfikowania w szkole ucznia będącego ofiarą czynu karalnego popełnionego przez innego ucznia oraz udzielenie pomocy uczniowi - ofierze czynu karalnego.

          Osoby odpowiedzialne za zarządzanie

          Dyrektor, w przypadku nieobecności dyrektora – osoba upoważniona przez Dyrektora placówki.

           

          Podstawy uruchomienia działań

          Sytuacja, w której uczeń stał się ofiarą czynu karalnego zabronionego przez ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich. 

          Sposób działania 

           Osoba będąca świadkiem, która dostrzegła zagrożenie, winna udzielić ofierze czynu karalnego pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnić jej udzielenie poprzez wezwanie lekarza, w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń. Następnie świadek powinien powiadomić o sytuacji dyrektora szkoły. 

          Obowiązkiem dyrektora szkoły jest niezwłoczne powiadomienie rodziców ucznia - ofiary czynu karalnego. 

          Następnie dyrektor szkoły winien niezwłocznie wezwać Policję, szczególnie w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności
          i ewentualnych świadków zdarzenia.

          W dalszej kolejności ofiara czynu karalnego powinna otrzymać pomoc, wsparcie psychologiczne. 

           

           

           

          ROZDZIAŁ

          II

           

          Procedury reagowania w przypadku wystąpienia w szkole zagrożeń bezpieczeństwa cyfrowego

           

          1. Dostęp do treści szkodliwych, niepożądanych, nielegalnych;
          2. Naruszenia prywatności dotyczące nieodpowiedniego lub niezgodnego z prawem wykorzystania danych osobowych lub wizerunku dziecka i pracownika szkoły;
          3. Zagrożenia dla zdrowia dzieci w związku z nadmiernym korzystaniem z Internetu;
          4. Nawiązywanie niebezpiecznych kontaktów w Internecie - uwodzenie, zagrożenie pedofilią;
          5. Seksting, prowokacyjne zachowania i aktywność seksualna jako źródło dochodu osób nieletnich;
          6. Bezkrytyczna wiara w treści zamieszczone w Internecie, nieumiejętność odróżnienia treści prawdziwych od nieprawdziwych, szkodliwość reklam;
          7. Łamanie prawa autorskiego.

           

           

          1. Dostęp do treści szkodliwych, niepożądanych, nielegalnych

           

          Rodzaj zagrożenia

          pornografia, treści obrazujące przemoc i promujące szkodliwe dla zdrowia i życia dzieci, nawoływanie do samookaleczeń i samobójstw, korzystania z narkotyków

          Sposób postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia

          Należy zabezpieczyć dowody w formie elektronicznej (zabezpieczają rodzice – może wspomagać ich przedstawiciel szkoły)

          Działanie wobec sprawców zdarzenia ze szkoły

          - należy przeprowadzić z uczniem rozmowę na temat jego postępowania (uzmysłowić mu szkodliwość prowadzonych przez niego działań – aktywność wychowawcza)

          - w przypadku upowszechniania przez sprawców treści nielegalnych (np. pornografii dziecięcej) należy złożyć zawiadomienie na Policję

          Aktywność wobec środków

          jeżeli informacja na temat zdarzenia dotrze do środowiska rówieśniczego ofiary – w klasie, czy w szkole, wskazane jest podjęcie działań edukacyjnych i wychowawczych.

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          2. Naruszenia prywatności dotyczące nieodpowiedniego lub niezgodnego z prawem wykorzystania danych osobowych lub wizerunku dziecka i pracownika szkoły - procedura reagowania.

                                                                    

          Podstawy prawne uruchomienia procedury

          Kodeks Karny (art. 190a § 2)

           

          Rodzaj zagrożenia objętego procedurą

          Zagrożenie to polega na naruszeniu prywatności dziecka lub pracownika szkoły poprzez nieodpowiednie lub niezgodne z prawem wykorzystanie danych osobowych lub wizerunku dziecka i pracownika szkoły. Należy zwrócić uwagę, iż podszywanie się pod inną osobę, wykorzystywanie jej wizerunku lub danych osobowych w celu wyrządzenia jej szkody osobistej lub majątkowej jest w świetle polskiego prawa przestępstwem. Najczęstszymi formami wyłudzenia lub kradzieży danych jest przejęcie profilu na portalu społecznościowym w celu dyskredytacji lub naruszenia dobrego wizerunku ofiary (np. publikacja zdjęć intymnych bądź montowanych), szantażu (w celu uzyskania korzyści finansowych w zamian za niepublikowanie zdjęć bądź treści naruszających dobry wizerunek ofiary), dokonania zakupów i innych transakcji finansowych (np. w sklepach internetowych na koszt ofiary) lub uzyskania korzyści (np. usługi premium SMS). Często naruszenia prywatności łączy się
          z cyberprzemocą

          SPOSÓB POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA

          Opis okoliczności, analiza, zabezpieczenie dowodów

          W pierwszej kolejności należy zabezpieczyć dowody nieodpowiedniego lub niezgodnego z prawem działania - w formie elektronicznej (e-mail, zrzut ekranu, konwersacja w komunikatorze lub sms). Równolegle należy dokonać zmian tych danych identyfikujących, które zależą od ofiary, tj. haseł i loginów lub kodów dostępu do platform i portali internetowych, tak aby uniemożliwić kontynuację procederu naruszania prywatności - w działaniu tym ucznia i/lub jego rodzica/opiekuna prawnego powinien wspierać nauczyciel opiekujący się pracownią informatyczną..

          Jeśli wykradzione dane zostały wykorzystane w celu naruszenia dobrego wizerunku ofiary, bądź w innych celach niezgodnych z prawem należy dążyć do wyjaśnienia tych działań i usunięcia ich skutków, także tych widocznych w Internecie. Likwidacja stron internetowych czy profili
          w portalach społecznościowych, która wymagać będzie interwencji
          w zebrane dowody musi odbywać się za zgodą Policji (o ile została powiadomiona). Szczególnej uwagi wymagają incydenty kradzieży tożsamości w celu posłużenia się nią np. podczas zakupu towarów online lub dokonania transakcji finansowych. W tym przypadku należy skontaktować się ze sklepem lub pożyczkodawcą i wyjaśnić charakter zdarzenia.

          Przyjęcie zgłoszenia i ustalenie okoliczności zdarzenia

          Gdy sprawcą jest uczeń - kolega ofiary ze szkoły czy klasy, uczniowie lub rodzice winni skontaktować się z dyrektorem szkoły lub wychowawcą. W przypadku, gdy do naruszenia prywatności poprzez kradzież, wyłudzenie danych osobowych wykorzystanie wizerunku dziecka dochodzi ze strony dorosłych osób trzecich, rodzice winni skontaktować się bezpośrednio z Policją i powiadomić o tym szkołę (zgodnie z Kodeksem Karnym ściganie następuje tu na wniosek pokrzywdzonego). Istotne dla ścigania sprawcy będzie uzyskanie dowodów, że sprawca zmierzał do wyrządzenia ofierze szkody majątkowej lub osobistej. Samo podszywanie się pod ofiarę nie jest karalne.

          Identyfikacja sprawcy(-ów)

          W przypadku, gdy dowody jasno wskazują na konkretnego sprawcę oraz na spełnianie przesłanki, iż sprawca zmierzał do wyrządzenia ofierze szkody majątkowej lub osobistej należy je zabezpieczyć i przekazać Policji. W przypadku, gdy trudno to ustalić, identyfikacji dokonać winna Policja.

          W przypadku znanego sprawcy, który jednak nie działał z powyższych pobudek, szkoła powinna dążyć do rozwiązania problemu w ramach działań wychowawczo – edukacyjnych uzgodnionych rodzicami.

          Aktywności wobec sprawców zdarzenia ze szkoły/ spoza szkoły

          Gdy sprawcą incydentu jest uczeń szkoły, należy wobec niego –
          w porozumieniu z rodzicami – podjąć działania wychowawcze, zmierzające do uświadomienia nieodpowiedniego i nielegalnego charakteru czynów, jakich dokonał. Jednym z elementów takich działań powinny być przeprosiny złożone osobie poszkodowanej.

          Celem takich działań winno być nie tylko nabycie odpowiedniej wiedzy przez ucznia na temat wagi poszanowania prywatności w codziennym życiu, ale trwała zmiana jego postawy na akceptującą szacunek dla wizerunku i prywatności. Działania takie szkoła winna podjąć niezależnie od powiadomienia Policji/ sądu rodzinnego.

          Dyrekcja szkoły winna podjąć decyzje w sprawie powiadomienia
          o incydencie Policji, biorąc pod uwagę wiek sprawcy, jego dotychczasowe zachowanie, postawę po odkryciu incydentu oraz opinie wychowawcy i pedagoga. Przed podjęciem decyzji o zgłoszeniu incydentu na Policję należy rozważyć, czy istnieją dowody, iż uczeń - sprawca zmierzał do wyrządzenia ofierze szkody majątkowej lub osobistej. W takim przypadku dobrym rozwiązaniem jest uzyskanie interpretacji prawnej adwokata lub radcy prawnego.

          Aktywności wobec ofiar zdarzenia

          Ofiary incydentów należy otoczyć – w porozumieniu
          z rodzicami/opiekunami prawnymi - opieką pedagogiczno-psychologiczną i powiadomić o działaniach podjętych w celu usunięcia skutków działania sprawcy (np. usunięcie z Internetu intymnych zdjęć ofiary, zablokowanie dostępu do konta w portalu społecznościowym). Jeśli kradzież tożsamości, bądź naruszenie dobrego wizerunku ofiary jest znane tylko jej i rodzicom, szkoła winna zapewnić poufność działań, tak aby informacje narażające ofiarę na naruszenie wizerunku nie były rozpowszechniane.

          Aktywności wobec świadków

          Gdy kradzież tożsamości, bądź naruszenie dobrego wizerunku ofiary jest znane szerszemu gronu uczniów szkoły, należy podjąć wobec nich działania wychowawcze, zwracające uwagę na negatywną ocenę naruszania wizerunku ucznia – koleżanki lub kolegi oraz ryzyko penalizacji.

          Współpraca z Policją i sądami rodzinnymi

          Gdy naruszenie prywatności, czy wyłudzenie lub kradzież tożsamości skutkują wyrządzeniem ofierze szkody majątkowej lub osobistej, rodzice dzieci winni o nim powiadomić Policję.

          Współpraca ze służbami placówkami specjalistycznymi

          W przypadku konieczności podejmowania dalszych działań pomocowych wobec ofiary, można skierować ucznia, za zgodą i we współpracy z rodzicami, do placówki specjalistycznej, np. terapeutycznej.

           

          3.  Zagrożenia dla zdrowia dzieci w związku z nadmiernym korzystaniem z Internetu

           

          ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA DZIECI W ZWIĄZKU Z NADMIERNYM KORZYSTANIEM Z INTERNETU

          Podstawy prawne uruchomienia procedury

           Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe

           

          Rodzaj zagrożenia objętego procedurą (opis)

          Infoholizm (siecioholizm) – nadmierne, obejmujące niekiedy niemal całą dobę korzystanie z zasobów Internetu i gier komputerowych (najczęściej sieciowych) i portali społecznościowych przez dzieci. Jego negatywne efekty polegają na pogarszaniu się stanu zdrowia fizycznego (np. choroby oczu, padaczka ekranowa, choroby kręgosłupa) i psychicznego (irytacja, rozdrażnienie, spadek sprawności psychofizycznej, a nawet depresja), zaniedbywaniu codziennych czynności, oraz osłabianiu relacji rodzinnych i społecznych.

          SPOSÓB POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA

          Przyjęcie zgłoszenia i ustalenie okoliczności zdarzenia

          Infoholizm stwierdza najczęściej rodzic lub opiekun prawny dziecka.
          W przypadku konieczności podejmowania dalszych działań pomocowych można skierować ucznia, za zgodą i we współpracy z rodzicami, do placówki specjalistycznej, np. terapeutycznej. Kluczowe są tutaj pozostałe objawy wskazane wyżej.

          Nauczyciele w szkole także powinni zainteresować się przypadkami dzieci nieangażujących się w życie klasy, a poświęcającymi wolne chwile na kontakt online lub przychodzącymi do szkoły po nieprzespanej nocy. Rzadziej zgłoszeń można się spodziewać  od rówieśników dziecka nadmiernie korzystającego z sieci.

          Opis okoliczności, analiza, zabezpieczenie dowodów

          Reakcja szkoły powinna polegać w pierwszych krokach na ustaleniu skutków zdrowotnych i psychicznych, jakie nadmierne korzystanie                        z zasobów Internetu wywołało u dziecka (np. gorsze oceny w nauce, niedosypianie, niedojadanie, rezygnacja z dawnych zainteresowań, załamanie się relacji z rodziną czy rówieśnikami). Celem tych ustaleń jest wybór odpowiedniej ścieżki rozwiązywania problemu - z udziałem specjalistów (lekarzy, terapeutów) lub bez – wyłącznie w szkole. W początkowej fazie popadania w uzależnienie do Internetu należy koncentrować się na wsparciu udzielonym w rodzinie i w szkole (psycholog/pedagog szkolny, wychowawca). 

           

          Aktywności wobec ofiar zdarzenia

          Osoba, której problem dotyczy, powinna zostać otoczona zindywidualizowaną opieką przez pedagoga/psychologa szkolnego. Pierwszym jej etapem będzie rozmowa (rozmowy) ze specjalistą, która pozwoli zdiagnozować poziom zagrożenia, określić przyczyny popadnięcia w nałóg (np. sytuacja domowa, brak sukcesów edukacyjnych w szkole, izolacja w środowisku rówieśniczym) i ukazać specyfikę przypadku. Każde dziecko, u którego podejrzewa się nałóg korzystania z Internetu powinno zostać profesjonalnie zdiagnozowane przez psychologa szkolnego. Czasem warto w tym zakresie skorzystać z pomocy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.

          Dziecku w trakcie wsparcia należy zapewnić komfort psychiczny - o jego sytuacji i specyfice uwarunkowań osobistych muszą zostać powiadomieni wszyscy uczący go i oceniający nauczyciele.

          O ile nie wiedzą o problemie swojego dziecka, niezbędne jest powiadomienie rodziców lub opiekunów prawnych dziecka i omówienie
          z nimi wspólnych rozwiązań. Tylko synergiczne współdziałanie rodziców i szkoły może zagwarantować powodzenie podejmowanych działań wspierających dziecko.

           

           

          4. Nawiązywanie niebezpiecznych kontaktów w Internecie - uwodzenie, zagrożenie pedofilią – procedura reagowania.

          NAWIĄZYWANIE NIEBEZPIECZNYCH KONTAKTÓW W INTERNECIE - UWODZENIE, ZAGROŻENIE PEDOFILIĄ

          Podstawy prawne uruchomienia procedury

           

          Kodeks Karny, art. 200, 200a par 1 i 2, art. 286 §1

          Rodzaj zagrożenia objętego procedurą (opis)

          Zagrożenie obejmuje kontakty osób dorosłych z małoletnimi w celu zainicjowania znajomości prowadzących do wyłudzenia poufnych informacji, nawiązania kontaktów seksualnych, skłonienia dziecka do zachowań niebezpiecznych dla jego zdrowia i życia lub wyłudzenia własności (np. danych, pieniędzy, cennych przedmiotów rodzinnych).

          Telefony alarmowe krajowe

          Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży - 116 111

          Telefon dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci – 800 100 100

          Zgłaszanie nielegalnych treści: Dyżurnet, dyzurnet.pl

          SPOSÓB POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA

          Przyjęcie zgłoszenia
          i ustalenie okoliczności zdarzenia

          Osobami najczęściej zgłaszającymi omawiany problem są rodzice/opiekunowie prawni dziecka lub osoby zajmujące się „poszukiwaniem pedofili”. W pierwszym przypadku informacja trafia najpierw do szkół, w drugim - na Policję. Zdarza się, że informacja uzyskiwana jest ze środowiska rówieśników ofiary.

          Kluczowe znaczenie w działaniach szkoły ma czas reakcji - szybkość przeciwdziałania zagrożeniu ze względu na niezwykle szkodliwe konsekwencje realizacji kontaktu online, przeradzającego się w zachowania w świecie rzeczywistym: uwiedzenie i wykorzystanie seksualne, kidnaping, a także wyłudzenie pieniędzy czy przedmiotów dużej wartości. W przypadkach niebezpiecznych kontaktów inicjowanych w Internecie może dochodzić do zagrożenia życia
          i zdrowia dziecka, szantażu i przymusu realizacji czynności seksualnych.

          Opis okoliczności, analiza, zabezpieczenie dowodów

          Należy zidentyfikować i zabezpieczyć w szkole, w formie elektronicznej dowody działania dorosłego sprawcy uwiedzenia (zapisy rozmów w komunikatorach, na portalach społecznościowych; zrzuty ekranowe, zdjęcia, wiadomości e-mail).

          Jednocześnie – bezzwłocznie - należy dokonać zawiadomienia na Policji o wystąpieniu zdarzenia.

          Identyfikacja sprawcy(-ów)

          Ze względu na bezpieczeństwo nie należy podejmować samodzielnych działań w celu dotarcia do sprawcy, lecz udzielać wszelkiego możliwego wsparcia organom ścigania, m.in. zabezpieczyć i przekazać zebrane dowody. Identyfikacja sprawcy wykracza poza kompetencje
          i możliwości szkoły w większości przypadków uwodzenia przez Internet.

          Aktywności wobec sprawców ze szkoły/ spoza szkoły

          Nie należy podejmować aktywności zmierzających bezpośrednio do kontaktu ze sprawcą. Zadaniem szkoły jest zebranie dowodów i opieka nad ofiarą i ew. świadkami.

          Aktywności wobec ofiar zdarzenia

          W każdym przypadku próby nawiązania niebezpiecznego kontaktu – np. w celu werbunku do sekty lub grupy promującej niebezpieczne zachowania, a także werbunku do grupy terrorystycznej należy przed wszystkim zapewnić ofierze opiekę psychologiczną i poczucie bezpieczeństwa. Podobne wsparcie winno być udzielone w przypadku zaobserwowania antyzdrowotnych i zagrażających życiu zachowań uczniów (samookaleczenia, zażywanie substancji psychoaktywnych), bowiem zachowania te mogą być inicjowane i wzmacniane poprzez kontakty w Internecie. O możliwym związku takich zachowań dzieci
          z inspiracją w Internecie należy powiadomić rodziców.

          Pierwszą czynnością w ramach reakcji na zagrożenie jest otoczenie ofiary pomocą psychologiczno-pedagogiczną we współpracy szkoły
          z rodzicami/opiekunami prawnymi. W trakcie rozmowy z dzieckiem prowadzonej w warunkach komfortu psychicznego przez wychowawcę/ pedagoga/osobę ze szkoły, do której dziecko ma szczególne zaufanie, należy uzyskać wszelkie możliwe informacje
          o sprawcy i przekazać je Policji. Należy upewnić się, że kontakt ofiary ze sprawcą został przerwany, a dziecko odzyskało poczucie bezpieczeństwa. Towarzyszyć temu powinna analiza sytuacji domowej (rodzinnej) dziecka, w której tkwić może źródło poszukiwania kontaktów w Internecie. Dziecku należy udzielić profesjonalnej opieki terapeutycznej i/lub lekarskiej.

          Wszelkie działania szkoły wobec dziecka winny być uzgadniane
          z rodzicami/opiekunami prawnymi i inicjowane za ich zgodą.

          Aktywności wobec świadków

          Jeżeli zgłaszającym zagrożenie był rówieśnik ofiary, należy również objąć go opieką psychologiczną, pozytywnie wzmacniając jego reakcję na zdarzenie.

          Współpraca
          z Policją i sądami rodzinnymi

          W przypadkach naruszenia prawa – szczególnie w przypadku uwiedzenia dziecka do lat 15 – obowiązkiem szkoły jest powiadomienie Policji lub sądu rodzinnego.

          Współpraca ze służbami społecznymi
          i placówkami specjalistycznymi

          W przypadkach uwiedzenia nieletnich przez osoby dorosłe rekomenduje się – w porozumieniu z rodzicami/opiekunami prawnymi – skierowanie ofiary na terapię do placówki specjalistycznej opieki psychologicznej.
               

           

          1. Seksting, prowokacyjne zachowania i aktywność seksualna jako źródło dochodu osób nieletnich – procedura reagowania

           

           

           

          SEKSTING, PROWOKACYJNE ZACHOWANIA I AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA JAKO ŹRÓDŁO DOCHODU OSÓB NIELETNICH

           

          Podstawy prawne

           

           

          Kodeks Karny (art. 191a i 202)

          Rodzaj zagrożenia objętego procedurą

           

          Seksting to przesyłanie drogą elektroniczną w formie wiadomości MMS lub publikowanie np. w portalach (społecznościowych) prywatnych treści, głównie zdjęć, o kontekście seksualnym, erotycznym i intymnym.

          SPOSÓB POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA

          Przyjęcie zgłoszenia i ustalenie okoliczności zdarzenia

           

          Zgłoszeń przypadków sekstingu dokonują głównie rodzice lub opiekunowie prawni dziecka - ofiary. Czasami informacja dociera do szkoły bezpośrednio od jej samej lub z grona bliskich znajomych dziecka. W rzadkich wypadkach nauczyciele i inni pracownicy szkoły sami identyfikują takie zdarzenia w sieci. Delikatny charakter sprawy, a także potencjalna penalizacja sprawcy, wymagają zachowania daleko posuniętej dyskrecji i profesjonalnej reakcji. Czasami zgłoszenia dokonują ofiary lub osoby je znające.

          Opis okoliczności, analiza, zabezpieczenie dowodów

          Gdy sprawcą incydentu jest uczeń szkoły, należy wobec niego –
          w porozumieniu z rodzicami – podjąć działania wychowawcze, zmierzające do uświadomienia nieodpowiedniego i nielegalnego charakteru czynów, jakich dokonał. Jednym z elementów takich działań powinny być przeprosiny złożone osobie poszkodowanej.

          Celem takich działań winno być nie tylko nabycie odpowiedniej wiedzy przez ucznia na temat wagi poszanowania prywatności w codziennym życiu, ale trwała zmiana jego postawy na akceptującą szacunek dla wizerunku
          i prywatności. Działania takie szkoła winna podjąć niezależnie
          od powiadomienia Policji/ sądu rodzinnego.

          Dyrekcja szkoły winna podjąć decyzje w sprawie powiadomienia o incydencie Policji, biorąc pod uwagę wiek sprawcy, jego dotychczasowe zachowanie, postawę po odkryciu incydentu oraz opinie wychowawcy i pedagoga. Przed podjęciem decyzji o zgłoszeniu incydentu na Policję należy rozważyć, czy istnieją dowody, iż uczeń - sprawca zmierzał do wyrządzenia ofierze szkody majątkowej lub osobistej. W takim przypadku dobrym rozwiązaniem jest uzyskanie interpretacji prawnej adwokata lub radcy prawnego.

          Ofiary incydentów należy otoczyć – w porozumieniu
          z rodzicami/opiekunami prawnymi - opieką pedagogiczno-psychologiczną
          i powiadomić o działaniach podjętych w celu usunięcia skutków działania sprawcy (np. usunięcie z Internetu intymnych zdjęć ofiary, zablokowanie dostępu do konta w portalu społecznościowym). Jeśli kradzież tożsamości, bądź naruszenie dobrego wizerunku ofiary jest znane tylko jej i rodzicom, szkoła winna zapewnić poufność działań, tak aby informacje narażające ofiarę na naruszenie wizerunku nie były rozpowszechniane.

          Wyróżniamy 3 podstawowe rodzaje sekstingu, które skutkują koniecznością realizacji zmodyfikowanych procedur reagowania:

          Rodzaj 1. Wymiana materiałów o charakterze seksualnym następuje tylko
          w ramach związku między dwojgiem rówieśników. Materiały nie uległy rozprzestrzenieniu dalej.

          Rodzaj 2. Materiały o charakterze seksualnym zostały rozesłane większej liczbie osób, jednak nie dochodzi do cyberprzemocy na tym tle. Młodzież traktuje materiał jako formę wyrażenia siebie.

          Rodzaj 3. Materiały zostały rozesłane większej liczbie osób w celu upokorzenia osoby na nich zaprezentowanej – lub zostają rozpowszechnione omyłkowo, jednak są zastosowane jako narzędzie cyberprzemocy.

           

          Identyfikacja sprawców

          Identyfikacja sprawcy będzie możliwa przede wszystkim dzięki zabezpieczeniu dowodów - przesyłanych zdjęć, czy zrzutów ekranów portali, w których opublikowano zdjęcie(-a). Jako, że seksting jest karalny, skrupulatność i wiarygodność dokumentacji ma duże znaczenie. Należy przy tym przestrzegać zasad dyskrecji, szczególnie w środowisku rówieśniczym ofiary.

          Aktywności wobec sprawców zdarzenia ze szkoły/ spoza szkoły

          Zidentyfikowani małoletni sprawcy sekstingu winni zostać wezwani do dyrekcji szkoły, gdzie zostaną im przedstawione dowody ich aktywności. Niezależnie od zakresu negatywnych zachowań i działań wszyscy sprawcy powinni otrzymać wsparcie pedagogiczne i psychologiczne. Konieczne są także rozmowy ze sprawcami w obecności ich rodziców zaproszonych do szkoły.

           

          Rodzaj 1. Dalsze działania poza zapewnieniem wsparcia i opieki psychologiczno-pedagogicznej nie są konieczne, jednak istotne jest pouczenie sprawców zdarzenia, że dalsze rozpowszechnianie materiałów może być nielegalne i będzie miało ostrzejsze konsekwencje, w tym prawne.

           

          Rodzaj 2. Niektóre z tego typu materiałów mogą zostać uznane za pornograficzne, w takim wypadku na dyrektorze placówki ciąży obowiązek zgłoszenia incydentu na Policję. Rozpowszechnianie materiałów pornograficznych z udziałem nieletnich jest przestępstwem ściganym z urzędu (par. 2020 Kodeksu Karnego), dlatego też dyrektor placówki jest zobowiązany do zgłoszenia incydentu na Policję i/lub do sądu rodzinnego. Wszelkie działania wobec sprawców incydentu powinny być podejmowane w porozumieniu z ich rodzicami lub opiekunami prawnymi.

           

          Rodzaj 3. Niektóre z tego typu materiałów mogą zostać uznane za pornograficzne – konieczne zgłoszenie takiego przypadku na Policję.
          W sytuacji zaistnienia znamion cyberprzemocy, należy dodatkowo zastosować procedurę: Cyberprzemoc.

          Decyzja o ewentualnym poinformowaniu opiekunów powinna być podejmowana przez pedagoga/psychologa, biorącego pod uwagę dobro małoletnich, w zależności od charakteru sytuacji.

          Aktywności wobec ofiar zdarzenia

          Pierwszą reakcją szkoły i rodziców, obok dokumentacji dowodów, winno być otoczenie wszechstronną, dyskretną opieką psychologiczno - pedagogiczną ofiary oraz zaproponowanie odpowiednich działań wychowawczych,
          w przypadku upublicznienia przypadku sekstingu  w środowisku rówieśniczym. Rozmowa na temat identyfikacji potencjalnego sprawcy powinna być realizowana w warunkach komfortu psychicznego dla dziecka – ofiary sekstingu, z szacunkiem dla jego indywidualności i przeżytego stresu.

          Aktywności wobec świadków

          Jeśli przypadek sekstingu zostanie upowszechniony w środowisku rówieśniczym – np. poprzez przesłanie MMS do uczniów tej samej szkoły lub klasy lub publikację w portalu społecznościowym, należy podjąć działania wychowawcze, uświadamiające negatywne aspekty moralne sekstingu oraz narażanie się na dotkliwe kary.

          Współpraca z Policją i sądami rodzinnymi

          W przypadku publikacji lub upowszechniania zdjęć o charakterze pornografii dziecięcej (co jest wykroczeniem ściganym z urzędu) kierownictwo szkoły jest zobowiązane do powiadomienia o tym zdarzeniu Policji lub sądu rodzinnego.

          Współpraca ze służbami społecz. i placówkami specjalistycznymi

          Kontakt ofiar z placówkami specjalistycznymi może okazać się konieczny
          w indywidualnych przypadkach. O skierowaniu do nich decyzję powinien podjąć psycholog/pedagog szkolny wspólnie z rodzicami/opiekunami prawnymi ofiary.
               

           

           

           

           

           

          6.  Bezkrytyczna wiara w treści zamieszczone w Internecie, nieumiejętność odróżnienia treści prawdziwych od nieprawdziwych, szkodliwość reklam

           

          BEZKRYTYCZNA WIARA W TREŚCI ZAMIESZCZONE W INTERNECIE, NIEUMIEJĘTNOŚĆ ODRÓŻNIENIA TREŚCI PRAWDZIWYCH OD NIEPRAWDZIWYCH, SZKODLIWOŚĆ REKLAM

          Podstawy prawne uruchomienia procedury

           

          Ustawa z 11 stycznia 2017r. – prawo oświatowe

          Rodzaj zagrożenia objętego procedurą (opis)

          Brak umiejętności odróżniania informacji prawdziwych od nieprawdziwych publikowanych w Internecie, bezkrytyczne uznawanie za prawdę tez publikowanych w forach internetowych, kierowanie się informacjami zawartymi  w reklamach. Taka postawa dzieci prowadzić może do zagrożeń życia i zdrowia (np. stosowania wyniszczającej diety, samookaleczeń), skutkować rozczarowaniami i porażkami życiowymi (w efekcie korzystania z fałszywych informacji), utrudniać lub uniemożliwiać osiąganie dobrych wyników w edukacji (korzystanie z upraszczających i zawężających temat „ściąg”  i „bryków”), a także utrwalenia się u ucznia ambiwalentnych postaw moralnych.

          SPOSÓB POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA

          Przyjęcie zgłoszenia i ustalenie okoliczności zdarzenia

          Uczniowie nie umiejący odróżniać prawdy od fałszu informacji publikowanych w Internecie winni być identyfikowani przez nauczycieli                   i wychowawców w trakcie lekcji wszystkich przedmiotów. Często taka postawa ujawnia się podczas przygotowania prac domowych i jest stosunkowo łatwa do zidentyfikowania przez oceniającego je nauczyciela.

          Opis okoliczności, analiza, zabezpieczenie dowodów

          Posługiwanie się nieprawdziwymi informacjami zaczerpniętymi z Internetu w procesie dydaktycznym – podczas lekcji lub w zadaniach domowych, każdorazowo winno być zauważone przez nauczyciela, przeanalizowane                                   i sprostowane. Przypadki spektakularne powinny być archiwizowane przez nauczycieli i wykorzystywane podczas zajęć z edukacji medialnej (informacyjnej).

          Aktywności wobec sprawców zdarzenia ze szkoły/ spoza szkoły

          Wystarczającą reakcją jest opublikowanie sprostowania nieprawdziwych informacji i - w miarę możliwości – rozpowszechnienie  ich w Internecie, w portalach o zbliżonej tematyce.

          Aktywności wobec ofiar zdarzenia i świadków

          Szkoła powinna prowadzić działania profilaktyczne - edukację medialną (informacyjną), zarówno w formie zajęć pozalekcyjnych, jak i w trakcie lekcji przedmiotów nieinformatycznych (np. historii, języka polskiego, wychowania w rodzinie) przez wszystkie lata nauki ucznia w szkole. Zajęcia w szkole mogą mieć charakter kilkuminutowych elementów edukacji medialnej wplecionej  w lekcje o innej tematyce i/lub lekcji ukierunkowanych na zdobywanie przez dzieci  i młodzież kompetencji medialnych.

           

          7. Łamanie prawa autorskiego

           

          ŁAMANIE PRAWA AUTORSKIEGO

          Podstawy prawne

          uruchomienia

          procedury

          Kodeks Karny

          Rodzaj zagrożenia

          objętego

          procedurą (opis)

          Ryzyko poniesienia odpowiedzialności cywilnej lub karnej z tytułu naruszenia prawa autorskiego albo negatywnych skutków pochopnego spełnienia nieuzasadnionych roszczeń (tzw. copyright trolling)

          SPOSÓB POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA

          Przyjęcie zgłoszenia i ustalenie okoliczności zdarzenia

          W zależności od okoliczności oraz zaawansowania problemu, w którym doszło do ujawnienia sprawy, zdarzenie może zostać zgłoszone w sposób nieformalny (ustnie, telefonicznie, pocztą elektroniczną, na zamkniętym lub publicznym forum internetowym, na piśmie w postaci wezwania podpisanego przez domniemanego uprawnionego lub jego pełnomocnika) lub formalny (w postaci doręczenia odpisu pozwu lub innego pisma urzędowego np. wezwania z Policji lub prokuratury). Przyjęcie zgłoszenia dokonanego w sposób nieformalny powinno zaowocować powstaniem bardziej formalnego śladu, w postaci np. notatki służbowej, zakomunikowania przełożonemu itd. w zależności od wagi sprawy.

           

          Na wstępnym etapie należy przede wszystkim unikać wdawania się w argumentację, pochopnego przyznawania roszczeń lub spełniania żądań, piętnowania domniemanych sprawców itd. bez ustalenia wszystkich okoliczności sprawy, w razie potrzeby w konsultacji z prawnikiem. Prawo autorskie jest regulacją skomplikowaną, a sądy decydują w sprawach o naruszenie praw autorskich często w bardzo odmienny sposób, dlatego w większości przypadków uzyskanie fachowej pomocy prawnej jest wysoce wskazane.

           

          Najczęstszym przypadkiem, w którym szkoła może zetknąć się z problemem naruszenia praw autorskich jest użycie materiałów prawnie chronionych na stronach internetowych szkoły, poza zakresem dozwolonego użytku, przez jej pracowników bądź uczniów. W przypadku naruszeń dokonanych przez uczniów szkoła nie może występować w roli sędziego - dochodzenie roszczeń należy pozostawić osobom uprawnionym. Szkoła powinna na każdym etapie skupić się na swojej roli edukacyjno-wychowawczej poprzez organizację lekcji na temat praw autorskich, zwracając przy tym uwagę, że powinny one rzeczowo i konkretnie informować, jakie czyny są dozwolone, a jakie zabronione prawem

          Opis okoliczności,

          analiza,

          zabezpieczenie

          dowodów

           

          Należy zebrać informacje przede wszystkim o:

          • osobie dokonującej zgłoszenia, czy jest do tego uprawniona (czy faktycznie przysługują jej prawa autorskie do danego utworu, czy posiada ważne pełnomocnictwo itd.)

          • wykorzystanym utworze (czy faktycznie jest chroniony przez prawo autorskie, w jakim zakresie został wykorzystany i czy zakres ten mieści się w zakresie posiadanych licencji lub dozwolonego użytku)

          Należy zweryfikować wszystkie informacje podawane przez zgłaszającego lub inne zabezpieczenie osoby. Jeżeli np. powołuje się on na toczące się w sprawie postępowanie karne, należy     dowodów podjąć kontakt z odpowiednimi służbami celem ustalenia, czy takie postępowanie faktycznie się toczy, czego dokładnie dotyczy i jaka jest w nim rola poszczególnych osób. Taki kontakt najlepiej przeprowadzać za pośrednictwem adwokata lub radcy prawnego. 

          Należy sprawdzić, czy okoliczności podane w zgłoszeniu faktycznie miały miejsce i czy powoływane tam dowody nie zostały zmanipulowane.         

          Identyfikacja

          sprawcy(-ów)

          Dochodzenie naruszeń praw autorskich realizowane jest, co do zasady, z inicjatywy samego uprawnionego przed sądami, a w przypadku naruszeń stanowiących przestępstwo dodatkowo zaangażowane mogą być Policja i prokuratura. Szkoła nie powinna wyręczać tych organów w ich rolach ani też wkraczać w ich kompetencje.

          Szkoła powinna skupić się na swojej roli wychowawczej
          i edukacyjnej, wykorzystując otrzymanie zgłoszenia  rzekomego  naruszenia  do przekazania  zaangażowanym osobom (a być może
          i wszystkim uczniom, nauczycielom i opiekunom) wiedzy na temat tego, jak faktycznie prawo reguluje tę konkretną sytuację.

          Aktywności wobec

          sprawców

          zdarzenia ze

          szkoły/

          spoza szkoły

          Zasadniczo o dochodzeniu roszczeń wobec sprawcy decyduje sam uprawniony (tzn. autor lub inna osoba, której przysługują prawa autorskie). Szkoła powinna natomiast podjąć działania o charakterze edukacyjno-wychowawczym, polegające na obszernym wyjaśnieniu, na czym polegało naruszenie oraz przekazaniu wiedzy, jak do  naruszeń nie dopuścić w przyszłości.

          Aktywności wobec

          ofiar zdarzenia

          Jeżeli osobą, której prawa autorskie naruszono, jest uczeń należy rozważyć możliwość wystąpienia w roli mediatora, aby stosownie do okoliczności ułatwić stronom ugodowe lub inne kompromisowe zakończenie powstałego sporu. Np. w przypadku, gdy ofiarą jest osoba ze szkoły, autorytet szkoły może pomóc w skłonieniu sprawcy do zaprzestania naruszeń. Z kolei w przypadku, gdy ofiarą jest osoba spoza szkoły, szkoła może pomóc sprawcy w doprowadzeniu do zaniechania naruszeń i naprawienia ich skutków bez niepotrzebnej eskalacji sporu.

          Aktywności

          wobec świadków

          Stosownie do okoliczności, należy samodzielnie zebrać ich zeznania lub zadbać, aby zostały one zebrane przez uprawnione organy.

          Współpraca

          z Policją

          i sądami

          rodzinnymi

           

          Ponieważ, co do zasady dochodzenie roszczeń z tytułu naruszeń zależy od decyzji uprawnionego, to uprawniony musi samodzielnie zdecydować czy zawiadamiać Policję lub składać powództwo. Stosownie do wskazanej wyżej roli mediatora, szkoła powinna zaangażować się natomiast przede wszystkim w ułatwianie zakończenia sporu bez takiej eskalacji.

          Współpraca ze

          służbami

          społecznymi i

          placówkami

          specjalistycznymi

          Warto rozważyć zorganizowanie szkoleń lub warsztatów z zakresu prawa autorskiego w Internecie dla wszystkich zainteresowanych osób w szkole.

           

          Współpraca z

          dostawcami

          Internetu i

          operatorami

          telekomunikacyjnymi

          Zależnie od okoliczności, może być wskazana asysta sprawcy bądź ofiary przy kontakcie z tego typu podmiotami, np. w celu zablokowania dostępu do utworu umieszczonego w Internecie
          z naruszeniem prawa. Ponadto, stosownie do przepisów prawa, tego typu usługodawcy mogą zostać zobowiązani do przekazania szczegółów dotyczących naruszenia dokonanego z użyciem ich usług (do czego jednak może być potrzebne postanowienie sądowe).